در سبب‌شناسی کاهش ازدواج طی پژوهش های مختلف دو علت اساسی شناسایی گردیدند: اول؛ فقدان آموزش مسئولیت از نگاه نظری و کاربردی در خانواده و جامعه: شوربختانه والدین گاه خودشان با مفاهیم مسئولیت بیگانه بوده وقهرا توان انتقال آن را ندارند. در مدارس و جامعه نیز نسلهای نوجوان و جوان ما محلی برای تمرین و ممارست مسئولیت در اختیار نداشته و به همین جهت ملاحظه می‌شود که مسئولیت‌پذیری در ابعاد مسئولیت اجتماعی و عاطفی در آن‌ها کمرنگ است.
اگر امروز جوان از ازدواج هراسان و گریزان است خوف دارد پیوند زناشویی موجب سلب آزادی و محدودیت وی گردد. برفرض قانع شدن آن‌ها در عدم سلب آزادیشان، موضوع فرزندآوری یکی از موانع مهم در مسیر زندگی آن‌هاست. اما اشتغال، مسکن، گرانی و تورم افسار گسیخته دومین گروه از مشکلات و موانع در راه ازدواج میباشد. اما معتقدم مشکل اساسی مسئولیت گریزی است که اکثریت خانواده‌ها تمایل به حل آن ندارند. همه ما توقع داریم تا دولت دستی بر چراغ جادو کشد تا مشکلات ازدواج جوانان به یک اشاره رفع گردد.
در مورد پسران یا دخترانی که شغل مناسب و درآمد مکفی دارند؛ علت ازدواج گریزی چیست؟ تعداد قابل توجهی از دختران دشواریهای تهیه جهیزیه را یکی از موانع اصلی‌عدم تمایل به ازدواج می دانند. اما خانواده‌هایی هستند که جهیزیه دختران آن‌ها سالهاست فراهم شده.
ولی دخترانشان تمایلی به ازدواج ندارند. درموردآن‌ها چه باید گفت؟ ملاحظه می کنیم مجموعه‌ای از دلایل در مقابل این حرکت وجود دارد که خانواده‌ها و نهادهای متولی در جایگاه اول در پشتیبانی و حمایت سپس جوانان در جایگاه عمل حضور دارند و رسانه‌ها در مقام تبیین و تمرین قرار دارند.
* رفتارشناس
* منتشر شده در روزنامه آفتاب یزد / شنبه ۱۱ تیر ۱۴۰۱
