به گزارش افرنگ خبر / شیردهی یک دوران بسیار مهم در زندگی هر مادر به شمار می‌رود و مراقبت‌های مختلفی برای دستیابی به سلامت مطلوب مادر و نوزاد لازم است.

پرولاکتین نرمال و ترشح شیر

هورمون‌ها و مواد مختلفی در بدن در تولید و ترشح شیر نقش دارند. در این بین هورمون پرولاکتین و اکسی توسین نقش و اهمیت ویژه‌ای دارند.

پرولاکتین از غدۀ هیپوفیز و به شکل ضربانی در طول شبانه‌روز ترشح می‌شود. کنترل تولید و ترشح این هورمون تحت تأثیر دوپامین است که از غدۀ هیپوتالاموس ترشح می‌شود. دوپامین باعث کاهش ترشح پرولاکتین می‌شود.

پرولاکتین نرمال در زنانی که باردار نیستند حدود ۱۰ الی ۲۵ میکروگرم در دسی لیتر است. این میزان در مردان سالم مقداری کمتر و در حدود ۱۰ الی ۲۰ میکروگرم در دسی لیتر است.

پرولاکتین نرمال و ترشح شیر رابطه‌ای مستقیم دارند. پرولاکتین بعد از بارداری باعث تداوم تولید شیر می‌شود. همچنین با اثر مهارکنندگی که دارد از بارداری مجدد می‌تواند جلوگیری کند.

این هورمون را با عشق مادر به فرزند نیز مرتبط دانسته آمد.

چه مقدار پرولاکتین خطرناک است؟

پرولاکتین همان ‌طور که گفتیم، در افراد سالم و غیرباردار به میزان بسیار کمی ترشح می‌شود. کمبود این هورمون در زنان شیرده موجب کاهش شیردهی می‌شود.

حال ممکن است این سؤال پیش بیاید که آیا افزایش غیرطبیعی پرولاکتین دردسرساز است؟ و اینکه چه مقدار پرولاکتین خطرناک است؟

در افراد نرمال میزان پرولاکتین در حدود ۱۰ الی ۲۵ میکروگرم در دسی لیتر است. افزایش این هورمون در بدن افراد می‌تواند موجب ایجاد علائم و مشکلات مختلفی شود و حتی باعث بروز نازایی شود.

ترشح پرولاکتین ریتم شبانه‌روزی دارد. بیشترین میزان ترشح این هورمون در مرحلۀ حرکات سریع چشمی در خواب است. یک ساعت بعد از بیدارشدن میزان این هورمون کاهش می‌یابد و به اندازۀ طبیعی می‌رسد. به همین منظور برای انجام‌دادن آزمایش سنجش پرولاکتین، بهتر است فرد ناشتا باشد و یک الی یک ساعت و نیم قبل از انجام‌دادن آزمایش بیدار شده باشد.

چه چیزهایی موجب افزایش پرولاکتین میشود؟

پرولاکتین در شرایط طبیعی مختلفی ممکن است افزایش یابد که در این شرایط افزایش این هورمون خیلی زیاد نیست و به مقدار کمی افزایش می‌یابد.

حال ممکن است این سؤال برایتان پیش بیاید که، چه چیزهایی موجب افزایش پرولاکتین می‌شود. در یک سری شرایط طبیعی و غیرطبیعی ممکن است میزان پرولاکتین در خون افزایش یابد. شرایط طبیعی که باعث افزایش پرولاکتین می‌شوند عبارت‌اند از:

    بارداری؛
    شیردهی؛
    خواب؛
    تحریک سینه؛
    استرس.

در دوران شیردهی کاهش اضطراب و استرس و همچنین خواب کافی تأثیر بسزایی در تولید پرولاکتین و افزایش شیر دارد. به خانم‌های شیرده توصیه می‌شود ۸ الی ۱۰ ساعت خواب شبانه داشته باشند.

تحریک سینه نیز با مکیدن نوزاد موجب ترشح پرولاکتین می‌شود و موجب تولید بیشتر شیر در پستان می‌شود. بهتر است شیردهی از هر دو سینه باشد. (هر نوبت یک سینه کامل تخلیه شود و در نوبت دیگر شیردهی از سینۀ دیگر استفاده شود.) همچنین باید علاوه بر نوک پستان، ناحیه تیرۀ اطراف پستان نیز در دهان نوزاد باشد تا تحریک کامل صورت گیرد.