با این حال تقارن پایان آن روزهای خوش با عید فطر، جشن بزرگ مسلمانان، می تواند تسلی بخش خاطرها باشد و به تعبیر امام عاشقان (ع)، بخشی از "مصیبت" فقدان رمضان را جبران کند؛ صد شکر که این آمدو صد حیف که آن رفت !
بنابر روایتی که سید بن طاووس در کتاب شریف "اقبال الاعمال" نقل کرده است، پیامبر خدا (ص) فرموده اند: "هنگامی که روز اول شوال فرا می رسد، منادی فریاد می زند که ای مؤمنان! برای گرفتن جوایز خود بشتابید..."
مرحوم میرزا جواد آقای ملکی تبریزی هم با اشاره به روایاتی از این دست، می گوید: "خداوند ماه رمضان را میدان مسابقه عبادت خود قرار داده و بندگانش را در روز عید فرا خوانده تا برای گرفتن جوایز و هدایا جمع شوند" و اصولاً عید به معنای واقعی اش جز این نیست.
"عید زمانی است که خداوند متعال آن را برای جایزه دادن و بهره مند کردن بندگان از نعمتها، انتخاب می کند، تا برای گرفتن هدایا و جوایز جمع شوند و به همگان اعلام کرده است که به درگاه او روی آورده و با اعتراف به بندگی و طلب آمرزش از گناهان و عرضه نیازها و آرزوهایشان برای او تواضع نمایند. خداوند نیز در تمام این موارد به آنان وعده اجابت و اعطایی بالاتر از آرزوهایشان بلکه بالاتر از آنچه به فکر بشری خطور کرده ، داده است" .
ایشان معتقد است "بزرگی این روز نیز به اندازه بزرگی تمام اوقات و حالات ماه رمضان است. زیرا این روز وقت آشکار شدن ثمره ، اعطای جوایز و آگاهی از قبول یا رد شدن ، رضا یا خشم ، نزدیکی یا دوری و خوشبختی یا بدبختی است" .
عید فطر چندان شکوهمند و خجسته است که شب آن را از شب قدر کمتر ندانسته اند؛ چنانکه از امام سجاد (ع ) روایت شده است که به فرزندانش در مورد این شب سفارش کرده و می فرمود: "این شب کمتر از آن شب نیست." به همین دلیل است که همچون شب قدر، ناامیدی از فضل الهی، حرمان و خسران است و به سختی مورد نکوهش اولیای خدا. پس این شب و روز را نباید از دست داد و باید دعا را در آن غنیمت شمرد.
... و اما مبرم ترین نیاز ما در این شب و روز یافتن زیباترین راز جهان هستی و درخواست ظهور عصاره همه نیکی ها است.
گفتگو با امامِ به ظاهر غایب، راز گفتن و نیاز خواستن از او یکی از اکیدترین توصیه ها برای این عید خجسته است؛ همانگونه که قرائت دعای ندبه از اعمال ویژه آن است. در این باره صاحب "المراقبات" دل نوشته هایی بس دلنشین و نشاط آفرین دارد که تنها باید از قلم پاک و خدایی او خواند.
از دعای وداع امام سجاد (ع) هم همین قطعه پر شور ما را بس که همنوا با او عرضه بداریم: «پروردگارا! بر محمد و آل محمد درود فرست و مصیبت ما را در این ماه جبران کن و روز فطر را بر ما عیدی مبارک و خجسته بگردان و آن را از بهترین روزهایی قرار ده که بر ما گذشته است که در این روز بیشتر ما را مورد عفو قرار دهی و گناهانمان را بشویی و خداوندا بر ما ببخشایی آنچه در پنهان و آشکارا گناه گردانیم ...
خداوندا! در این روز عید فطرمان که برای مؤمنان روز عید و خوشحالی و برای مسلمانان روز اجتماع و گردهمائی قرار دادی از هر گناهی که مرتکب شدهایم و هر کار بدی که کردهایم و هر نیت ناشایستهای که در ضمیرمان نقش بسته است به سوی تو باز میگردیم و توبه میکنیم، توبهای که در آن بازگشت به گناه هرگز نباشد و بازگشتی که در آن هرگز روی آوردن به معصیت نباشد... بارالها! این عید را بر تمام مؤمنان مبارک گردان و در این روز، ما را توفیق بازگشت به سویت و توبه از گناهان عطا فرما.»
