حال و هوای معنوی ماه مبارک رمضان فضای شهر را آکنده از عطر سلام و صلوات کرده است. دم دمای افطار است که می‌خواهم خود را به خانه برسانم، از مقابل مسجد شالچیلار که رد می‌شوم صدای الله اکبر اذان در کوچه می‌پیچد و رهگذرانی همچون من که موقع افطار در منزل نیستند وارد مسجد شالچیللار می‌شوند. من هم برای رفتن به داخل مسجد مشتاق می‌شوم.

نوشته کوچکی بر روی درب مسجد نصب شده است با عنوان" افطاری ساده در مسجد شالچیلار". صف‌های نماز اول وقت تشکیل شده و نمازگزاران قدقامت بسته و به سوی " حی علی‌الصلاة " می‌شتابند، عطر صلوات در کل مسجد پیچیده است. نماز مغرب و عشاء اقامه می‌شود. حالا به کمک نمازگزاران سفره‌های ساده افطار پهن می‌شود.

سفره‌های با برکتی که عطر رمضان دارد و نمازگزاران باهم یکصدا زیر لب زمزمه می‌کنند" اللهم لک صمنا و علی رزقک افطرنا و تقبل منا انک انت السمیع العلیم".

نان، پنیر، سبزی و خرما زینت‌بخش سفره افطار می‌شود و در ادامه سوپ‌های خوشمزه بین روزه‌داران توزیع می‌شود.

سنت سفره‌های ساده افطاری چند سالی است که بعد از تاکیدات مقام معظم رهبری در مساجد کشور برگزار می‌شود. مسجد شالچیلار تبریز هم یکی از مساجدی است که ۱۰ سالی می‌شود سنت افطاری ساده را در ماه مبارک رمضان برگزار می‌کند.

این مسجد روزانه میزبان ۱۵۰ تا ۳۰۰ نفر از روزه‌دارانی است که هر شب از خوان نعمت این سفره بابرکت متنعم می‌شوند.

چایی‌های ماه مبارک رمضان سر سفره افطار هم خوردن دارد. چایی‌های خوشرنگ نیز بین روزه‌داران دست به دست می‌شود، جوانان پرشور این مسجد با علاقه خاصی از روزه‌داران ماه صیام پذیرایی می‌کنند.

بعد از افطار مسجد کم‌کم خالی می‌شود، شور و شوق حاکم در این فضای معنوی از فعال بودن برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی در طول سال خبر می‌دهد و من مشتاق هستم فعالیت‌های انجام شده در این مسجد را جویا شوم.

فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی مسجد شالچیلار تحت عنوان پایگاه مقاومت بسیج شهید انصاری صورت می‌گیرد.

با خانم مریم خورشیدی، فرمانده پایگاه مقاومت شهید انصاری آشنا شده و صحبت‌هایمان گل می‌کند.

نیازمندان به عنایت امام رئوف دلگرمند 

مراجعه تعدادی از خانواده‌های نیازمند به هیات امنای مسجد شالچیلار برای رفع نیاز  آنها را به صرافت می‌اندازد تا یک مرکز نیکوکاری به نام " امام رئوف" در مسجد راه‌اندازی شده و برای رفع نیاز و گرفتاری‌های خانواده‌های نیازمند فعالیت کند.

حالا مرکز نیکوکاری" امام رئوف" مسجد شالچیلار ۱۱۰ خانواده نیازمند یک نفره تا هفت نفره را تحت پوشش دارد و با کمیته امداد نیز در این جهت همکاری می‌کنند. اعضای محل و مسجد با کمک تعدادی از خیرین دستگیر خانواده‌های نیازمندی هستند که جز خانه امن خدا مامن و پناهگاهی برای خود ندارند.

به مناسبت اعیاد ملی و مذهبی و با مشارکت خیرین ماهانه وجه نقدی بر اساس تعداد نفرات هر خانواده به حساب آنها واریز می‌شود،کمک به تهیه آذوقه‌های معیشتی خانواده‌ها، تهیه لوازم‌التحریر دانش‌آموزان و توزیع گوشت نذری بین خانواده‌های مددجویان بخش دیگری از فعالیت‌های مرکز نیکوکاری امام رئوف است.

طرح‌های اشتغال‌زا

یکی دیگر از فعالیت‌های این مسجد ایجاد بستری برای اشتغال خانواده‌های نیازمند است به طوری که در طی دو سال ایام کرونا زیر زمین این مسجد به کارگاهی برای تولید اسباب بازی کودکان تبدیل شده و باعث اشتغال خانواده‌های نیازمند بود.

آنطور که خانم خورشیدی توضیح می‌دهد: در این کارگاه قطعات اسباب بازی از کارخانه تولیدی تهیه شده و در اینجا تجهیز و سرهم بندی می‌شد. این کارگاه به مدت دو سال فعال بود ولی به علت برخی مشکلات به وجود آمده فعلا کارگاه غیرفعال بوده و به جای آن کارگاه قالیبافی راه‌اندازی شده است. با راه‌اندازی این کارگاه قالیبافی برای ۷ تا۱۰ نفر اشتغال ایجاد می‌شود.

این کارگاه قالیبافی با سرمایه اولیه ۲۴میلیون تومان تجهیز شده و دو گروه پنج نفری دو تخته قالی در ابعاد ۶ متری بافته و به صورت هفتگی دستمزد دریافت می‌کنند.

جشنی برای عبادت 

برگزاری جشن تکلیف برای دختران و پسران نوجوان یکی دیگر از برنامه‌های جالب و جذاب این مسجد است.

طراحان این برنامه فرهنگی برگزاری جشن تکلیف را تنها به یک روز اختصاص نمی‌دهند بلکه قبل از برگزاری روز جشن تکلیف، یک ماه کلاس‌های آموزشی احکام، اخلاق، مباحث عقیدتی و دینی برگزار می‌شود و همه اینها مقدمه‌ای می‌شود برای برگزاری یک جشن تکلیف همراه با معرفت و شناخت.

جشن تکلیف برای دختران و پسران نوجوان ۶ سال است که در این مسجد برگزار می‌شود. چهار سال همزمان با جشن میلاد امام رضا (ع) برای پسران و میلاد حضرت معصومه (س) برای دختران برگزار می‌شد ولی در دو سال اخیر جشن تکلیف همزمان با عید غدیر برگزار می‌شود.

اهدای سجاده و چادر برای دختران و لباس سفید به همراه یک جلد کلام الله مجید و یک جلد رساله مرجع تقلید به پسران نوجوان اهداء می‌شود. برگزاری جشن تکلیف بازهم تمام ماجرا نیست بلکه موضوعات آموزشی در طول سال به صورت هفتگی ادامه دارد. البته باید گفت، اردوهای تفریحی نیز چاشنی مراسم جشن تکلیف است.

حلقه صالحین و پاسخ به شبهات دینی

مباحث دینی و عقیدتی در مساجد و پایگاه‌های مقاومت بسیج جزو طرح‌های اصلی است. حالا چند سالی می‌شود که مباحث عقیدتی تحت عنوان" حلقه صالحین" دنبال می‌شود.

حلقه‌های صالحین مسجد شالچیلار برای برادران و خواهران در دو رده سنی نوجوانان و جوانان و بزرگسالان و با موضوعات پاسخ به شبهات، اعتقادی، سیاسی، آسیب‌های فضای مجازی و ...برگزار می‌شود.

پرچم روزه اولی‌ها بالاست 

روزه اولی‌ها نیز در مسجد شالچیلار جایگاهی خاصی برای خود داشته و فراموش نشده بودند. یکی از طرح‌های جالب و ابتکاری فعالان فرهنگی این مسجد برپایی جشن " روزه اولی‌ها" بود که در شانزدهمین روز از ماه مبارک رمضان امسال برگزار شد.

در این جشن ۲۲نفر از دخترخانم‌های دخترخانم‌های روزه اولی و هشت نفر از آقا پسرهای روزه اولی به همراه خانواده‌هایشان افطار مهمان مسجد بودند. جشن روزه اولی‌ها با برنامه‌های سرود خوانی، تواشیح ، سخنرانی مذهبی و ...همراه بود و یک جلد کلام الله مجید به دختران و یک عدد تابلو صلوات به پسران نوجوان هدیه داده شد.

سه‌شنبه‌ها عطر مهدویت می‌آید 

 "سه‌شنبه‌های مهدوی" هم با یاد و نام حضرت ولیعصر مزین می‌شود. نوجوانان علاقه‌مندی که احادیث مربوط به حضرت مهدی ( عج) را با خوش خطی نوشته و با روبان‌های زیبا تزئین کرده و در بین دوستان ، همسایگان مسجد، اهل محل و  افرادی که در این برنامه حاضر هستند پخش می‌کنند. در این مسجد سه شنبه‌ها عطر و بوی مهدی موعود به خود می‌گیرد و تمام کارها با نام و یاد منجی عالم بشریت انجام می‌شود.

 از " سه‌شنبه‌های مهدوی" که بگذریم نوبت به راه‌اندازی هیأت بانوان " ریحانه‌النبی " می‌رسد.

ریحانه‌ها در این هیات جمع شده‌اند

یکی از طرح‌های ابتکاری این مسجد تربیت نیروی جایگزین است که این موضوع با راه‌اندازی هیات " ریحانه النبی" محقق می‌شود.

این هیأت ویژه نوجوانان ۱۰ تا ۱۸ ساله است و آن طور که خانم خورشیدی فرمانده پایگاه شهید انصاری توضیح می‌دهد: در این هیات تمام کارها به دست نوجوانان انجام می‌شوند یعنی خودشان می‌برند و می‌دوزند.

یکی دو نفر از ۱۸ ساله‌ها در موضوعاتی که خودشان انتخاب کرده‌اند سخنرانی می‌کنند، سه تا چهار نفر مداحی می‌کنند، تعدادی از نوجوانان مسوول تمیز کردن مسجد هستند و تعدادی از آنان کار خطیر پذیرایی را بر عهده دارند. خلاصه این نوجوانان برای این کار هرچه در چنته دارند رو می‌کنند.

وی ادامه داد: نوجوانان در این هیات آموزش می‌دهند و آموزش می‌بینند تا در آینده مسوولیت‌های بیشتری را بر عهده گیرند.

در ادامه برگزاری مراسم‌های ثابت ۱۰روزه در دهه اول ماه محرم، ایام فاطمیه، نیمه شعبان، عید غدیر، دهه کرامت و میلاد حضرت فاطمه زهرا ( س) و دعوت از مادران شهدا  از جمله برنامه‌های ثابت این مسجد است.

خانه امید محله امیرخیز

یکی از عوامل اصلی همدلی و وحدت در این مسجد که شاکله فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی را در طول سال تشکیل می‌دهد هماهنگی و پرهیز از اختلاف بین اعضای هیأت امنای مسجد و اعضای پایگاه مقاومت بسیج است.

همه این عوامل دست به دست هم می‌دهد تا مسجد شالچیلار خانه امید محله امیرخیزی تبریز باشد. 

علی‌اکبر علیزاده یکی از اعضای هیأت امنای مسجد شالچیلار پرهیز از اختلافات و چندگانگی را عامل مهم اتحاد و همبستگی ذکر کرد و گفت: این مسجد قبل از پیروزی انقلاب محل اجتماع انقلابیون بود، آنها با وحدت توانستند راهپیمایی.های ضدحکومتی را مدیریت کنند و سرانجام انقلاب به پیروزی رسید.

در زمان هشت سال دفاع مقدس نیز مجاهدت های اهالی محله امیرخیزی در مسجد شالچیلار  به اوج خود رسید و شهدای زیادی را تقدیم این کشور کرده است، بنابراین با تاسی از همه شهیدان نباید اجازه دهیم  تفرقه و نفاق و چند صدایی وحدت ما را خدشه‌دار کند.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اعتماد اهل محل به اعضای هیات امنای مسجد ادامه داد: وقتی مردم با هزاران امید برای رفع  مشکلشان به مسجد می‌آیند و ما نیز در حد توان کمک می‌کنیم می‌توان امیدواری را در چهره آنان تماشا کرد.

وقتی با واسطه‌گری اختلاف خانوادگی چند زوج به خیر و خوشی حل می‌شود می توان لبخند خدا را به عینه دید. وقتی خانواده نیازمندی برای هزینه تحصیل فرزندش در مضیقه است و ما وسیله‌ای برای حل مشکل این خانواده می شویم می توان لبخند رضایت او را دید و به رویش لبخند زد.

عضو هیأت امنای مسجد شالچیلار یکی از موفقیت‌های بزرگ این مسجد را موفقیت جوانان اهل محل در کنکور سراسری و دانشگا‌ه‌های معتبر کشور ذکر کرد و ادامه داد: جای خوشحالی است که هر سال تعدادی از نخبگان این مسجد در دانشگاه تهران، دانشگاه شریف، امیرکبیر و دانشگاه تبریز پذیرفته می‌شوند.

یکی از برنامه‌های ثابت مسجد سالچیلار که آقای علیزاده به آن اشاره می‌کند تفسیر قرآن کریم است که از سال ۶۰ آغاز شده و تاکنون ادامه دارد و حالا جزء ۲۷ قرآن کریم تفسیر می‌شود.

در کنار تفسیر قرآن مطالعه و تفسیر کتاب‌های حیات بخش نهج البلاغه، صحیفه سجادیه و معراج السعاده نیز انجام می‌شود.

علیزاده اظهار داشت: علاوه بر تفسیر قرآن کریم مسابقه کتابخوانی نیز برگزار می‌شود. مسابقه کتابخوانی امسال تفسیر سوره لقمان است که برای برندگان کمک هزینه سفر به مشهد مقدس تعلق می‌گیرد.

ایجاد صندوق قرض‌الحسنه شهید مدنی گام دیگری برای حل مشکلات خانواده‌هایی است که به برای رفع نیاز به مسجد مراجعه می‌کنند.

آنطور که آقای علیزاده گفت: این صندوق قرض الحسنه بعد از شهادت آیت شهید الله مدنی به نام ایشان ایجاد  شد که ۳۰۰ نفر نیز عضو دارد.

در این صندوق قرض‌الحسنه افراد هر چقدر تمایل داشتند می‌توانند پس انداز کنند، افراد از ۳۰ هزار تومان می‌توانند شروع کنند و محدودیتی در مبلغ پس انداز وجود ندارد.

وام‌های اختصاص داده شده با عنوان وام ضروری، وام قرض الحسنه ازدواج ، وام درمان و وام اضطراری و اشتغال پرداخت می شود. وام های صندوق قرض ‌الحسنه شهید مدنی با یک درصد کارمزد پرداخت می‌شود.

 در پایان باید گفت، پرهیز از اختلافات، ایجاد فضای صمیمی و همدلی، زمینه‌ای برای جذب جوانان به مساجد و رشد و شکوفایی استعدادهای نوجوانان و جوانان فراهم کرده و علاوه بر آن باعث گره گشایی از مشکلات بسیاری از نیازمندانی می‌شود که مساجد را خانه امید خود می‌دانند.