به گزارش افرنگ خبر / علی اکبر ایرانشاهی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس،‌ درباره اینکه چرا واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق پالایش یکم و دارا یکم کمتر از ارزش ذاتی قیمت می‌خورند، توضیح داد: این سوال سختی است و به راحتی نمی‌توان به آن پاسخ داد که چرا این فاصله اتفاق افتاده، ولی یکی از علل اصلی آن نداشتن حق رای برای افرادی است که حتی به صورت عمده، سهام این صندوق ها را خریداری کردند.

به گفته وی،‌ افراد اگر سهام خود شرکت های پالایشی را به صورت درصدی داشته باشند می توانند حق رای در مجامع داشته باشند، ولی با وجود دارا بودن سهام قابل توجه از صندوق های دارا یکم و پالایشی یکم که درصدی از سهام هر کدام از این شرکت هاست، نمی تواند در مجامع حق رای داشته باشد.

به‌عنوان مثال در صندوق‌های معمولی دارنده واحد ممتاز که دولت است، حقوق مالکانه خود را اعمال می‌کند، در مورد غیر هم شرایط خاصی وجود دارد که از ابتدای سال 1402 می‌توانند اعمال حقوق مالکانه انجام دهند و یکی از دلایل آن هم قاعدتا همین است. 

رئیس اداره بازرسی صندوق های سرمایه گذاری اضافه کرد: بحث دیگر این است که این صندوق غیرفعال بوده و در جایی که ممکن است، نیاز باشد تا ترکیب سهام را تغییر دهد این اتفاق امکان پذیر نبوده است، چرا که ترکیب سهام این صندوق ثابت است و اینها عوامل مختلفی هستند که وجود دارند. بخشی از این فاصله هم معمولا در صنعت رخ می‌دهد، اما این فاصله زیاد نیست. به‌عنوان مثال فاصله پنج درصدی بین ارزش خالص روز NAV و قیمت بازار معمول است. اما در این صندوق ها فاصله قیمت تا NAV حتی به 15 درصد هم رسیده است. 

وی گفت: بنابراین بخشی از این فاصله طبیعی است، منتهی شاید دلیل عمده اینکه این فاصله در بخش‌هایی از یک حدی بالاتر رفته؛ جو روانی باشد. یعنی وقتی به این فاصله نگاه می‌کنیم شاید توجیهی نداشته باشد که صندوق پالایشی به نسبت صندوق‌های سهامی‌ دیگر؛ در طبقه صندوق‌های سهام قرار بگیرند. از نظر بازدهی NAV بیشترین بازدهی را دارند، ولی اگر بخواهیم تفاوت قیمت بازار اول سال 1400 تا پایان همین سال را درنظر بگیریم که به چه بازدهی‌ای رسیده؛ در قیاس بازدهی NAV اول و آخر سال می‌بینیم بازدهی‌ای که قیمت ایجاد کرده کمتر است.

ایرانشاهی با اشاره به نبود بازارگردان برای این دو صندوق گفت: یک عامل مهم دیگر در فاصله ایجاد شده، این است که بازارگردان در صندوق‌ها وجود ندارد و خود صندوق بازارگردنی می‌کند، درحالی که منابع کافی در اختیار ندارد. اینها عواملی هستند که باعث شده این فاصله اتفاق بیافتد.

رئیس اداره بازرسی صندوق های سرمایه گذاری درباره تصمیات اتخاذ شده از سوی سازمان بورس به منظور اعمال رای غیردولتی‌ها و اثرگذاری آن در کاهش فاصله ایجاد شده، اظهار داشت: اعمال رای غیردولتی‌ها باید با شروط پیشنهاد شده صورت بگیرد، یعنی واحدهای ممتاز از دولت به بخش خصوصی منتقل شود، وقتی یک صندوق سهامی‌‌ بخش خصوصی که در حدود 10 هزار میلیارد تومان پالایشی اندازه صندوق آن است و صندوق سهامی‌ به این اندازه نداریم و ایجاد صندوقی با این اندازه هم کار هر کسی نیست؛ این صندوق اگر در اندازه بزرگتری ایجاد شود بازدهی قابل توجهی برای مدیرش خواهد داشت. از طرفی دارنده واحد ممتاز می‌تواند با همین درصدهای سهامی ‌که در آن سرمایه‌گذاری کرده ممکن است نقش سهام طلایی Golden Share را بازی کند و حق رای مدیر صندوق در مجمع شرکت سرمایه‌پذیر اثرگذار باشد. بنابراین اینها عواملی هستند که برای مدیر صندوق و بخش خصوصی ایجاد انگیزه می‌کند تا یونیت‌های واحد ممتاز را از دولت بگیرد ولی در ازای آن باید عدد قابل توجهی مثلا حدود 500 میلیارد تومان منابع به صندوق جهت بازارگردانی تزریق کند و یونیت‌ها را از بازار بخرد و این فاصله NAV و قیمت بازار را به حداقل ممکن برساند.

رئیس اداره بازرسی صندوق های سرمایه گذاری سازمان بورس درباره تصمیم دیگر سازمان بورس برای تبدیل صندوق‌ها به صندوق‌های بخشی هم توضیح داد: صندوق بخشی در واقع یک نوع صندوق در سهام است که در حداکثر دو صنعت خاص سرمایه‌گذاری می‌کند؛ همین الان صندوق پالایشی یک صندوق بخشی است، چون صرفا در صنعت پالایشی سرمایه‌گذاری می‌کند یا صندوق دارا یکم صندوق بخشی است که در صندوق بیمه و بانک سرمایه‌گذاری می‌کند، اینکه الان گفته شده این صندوق‌ها به صندوق بخشی تبدیل شوند در حقیقت صندوق‌ها بخشی هستند، اما با این مصوبه از صندوق غیرفعال، به یک صندوق فعال تبدیل می شوند که می توانند ترکیب سهام خود را در نمادهای ان صنعت مدیریت کنند.