به گزارش افرنگ خبر /اکونومیست در گزارشی با اشاره به این که اقتصاد ایران آسیب دیده، اما دچار فروپاشی نشده است که علت عمده اش این است که تولیدکنندگان صنعتی در ایران ایستادگی کرده و مقاوم مانده اند.

در این گزارش آمده است: در حالی که دری بسته می‌شود، دری دیگر باز می‌شود. در دو هفته گذشته فشار جهانی بر بخش مالی روسیه افزایش چشمگیری یافته است. در عین حال در ایران قرار است تحریم‌ها بار دیگر کاهش یابد. آمریکا در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد. گفتگو‌های یک ساله برای احیای این توافق به مراحل نهایی رسیده است. به نظر می‌رسد توافق منعقد شود. کاهش تحریم‌ها به احتمال این که توافق موجب بازگشت نفت ایران به بازار جهانی شود، کمک خواهد کرد.

تجربه ایران عبرت آموز است. این کشور در دهه گذشته- تحت فشار تحریم‌های جهانی- متحمل رکود، کاهش ارزش پول رایج خود و تورم مزمن شد. اقتصاد ایران آسیب دید، اما دچار فروپاشی نشد و علت عمده اش این است تولیدکنندگان صنعتی در ایران ایستادگی کردند.

بازار بورس شکوفا و رو به رشد ایران گواه سرسختی اقتصاد این کشور است. بسیاری از شرکت‌هایی که دوام آورده و رونق یافته اند در فهرست بازار بورس این کشور قرار دارند.

تحریم‌های آمریکا دهه هاست که بخشی از واقعیت زندگی در ایران بوده است. اعمال تحریم‌ها در سال ۱۹۷۹ پس از آن آغاز شد که جیمی کارتر، رئیس جمهور وقت آمریکا، به دنبال تسخیر سفارت آمریکا در تهران واردات نفت از ایران را ممنوع و دارایی‌های ایران را در آمریکا را مسدود کرد اما تأثیر تحریم‌ها بر ایران در واقع زمانی آغاز شد که کشور‌های دیگر هم به آن ملحق شدند.

به منظور فشار بر ایران برای محدود کردن برنامه هسته‌ای خود، بین سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۲، موج تحریم‌های بین المللی علیه این کشور آغاز و به تدریج تشدید شد. صادرات نفت ایران و بانک‌های این کشور هدف قرار گرفتند. دارایی‌های خارجی بانک مرکزی ایران مسدود شد. آمریکا بانک‌های تجاریِ سراسر جهان را از تامین مالی هرگونه تجارت با ایران با دلار منع کرد. از آن پس، نظام تحریم ها، با درجات سختی مختلف، علیه ایران حفظ شده است.

خسارت ناشی از تحریم‌ها گسترده بوده است. صادرات نفت ایران از دو میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز در سال ۲۰۱۱ به یک میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه در روز در سال ۲۰۱۴ رسید. اقتصاد ایران در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۸ متحمل رکود‌های شدیدی شد.

تحریم صادرات نفت ایران خلاء بزرگی در خزانه دولت ایجاد کرد. مقامات این کشور به علت دسترسی نداشتن به ذخایر خود یا درآمد‌های دلاری معتبر از محل صادرات نفت، قادر به حمایت از ارزش ارز رایج کشور نبوده اند که منجر به تورم بسیار بالا شد. کشور مشکلات زیادی داشته است. تازه‌ترین گزارش بانک جهانی درباره ایران حاکی از یک دهه رشد جزئی تولید ناخالص داخلی است، اگرچه اوضاع می‌توانست بسیار بدتر باشد.

در اینجا به سه علت مقاوم بودن ایران با وجود مشکلات ناشی از تحریم ها، می‌پردازیم. علت نخست این است که با این که تحریم‌ها گسترده و مبتنی بر سیاست سختگیرانه بوده، اما ضعف‌هایی هم داشته است. ایران توانسته است روزانه چندصد هزار بشکه نفت صادر کند. بیشتر این صادرات نفت به عنوان صادرات از مالزی، عمان یا امارات عربی متحده، وارد چین شده است.

دور زدن تحریم‌ها با خطر همراه است، اما برخی پالایشگاه‌های خصوصی حاضرند در ازای تخفیف کلان، این خطر را به جان بخرند. در ضمن دلار تنها ارز سخت نیست: یوان و دینار امارات که ارزش آن بر اساس ارزش دلار تعیین می‌شود، نیز وجود دارد.

دومین منشاء این مقاوم بودن، تنوع بخشیدن به صادرات است. ایران مجموعه‌ای از صنایع تولیدی دارد. برخی از صنایع بزرگ‌تر همچون معادن و ذوب فلزات از دسترسی به انرژی ارزان و مطمئن برخوردارند. علاوه بر این، ایران مرز‌های زمینی با چند کشور پرجمعیت همچون پاکستان و ترکیه دارد. بخشی از تجارت زمینی ایران غیرقانونی است، اما کنترل و نظارت بر آن دشوار است.