وزیر کشور در ادامه سخنان خود با تاکید بر اینکه نیازمند توسعه ادبیات همسایگی در داخل کشور هستیم، گفت: نفس برگزاری همایش‌ها می‌تواند به تولید و غنی شدن ادبیات و گفتمان همسایگی کمک کند.
وی اضافه کرد: در توسعه مناسبات همسایگی باید به این مقوله مهم توجه داشته باشیم که بستر تحقق این رویکرد یک طرفه نیست و باید یک ذهنیت و ادبیات و گفتمان مشترک در میان همسایگان برای تقویت تعاملات با محوریت ثبات و رفاه مشترک ایجاد شود.
وزیر کشور با تاکید بر این واقعیت که برای حصول این هدف مهم نیازمند تعاملات فراتر از عرصه دولت‌ها هستیم؛ گفت: تقویت ارتباطات نخبگانی و اندیشکده ای در میان کشورهای همسایه برای رسیدن به فهم و ادبیات مشترک ضرورتی جدی است.
وزیر کشور با اشاره به این امر که گفتمان توسعه روابط با همسایگان بعد از پایان نظام دو قطبی و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی شکل جدی تر به خود گرفت؛ گفت: ساختار غیرمنعطف نظام دوقطبی اساساً امکان گسترش مناسبات همسایگی را نمی‌داد و به نوعی هر کشوری در یک از قطب‌های قدرت قرار داشت.
وی گفت: با فروپاشی نظام دو قطبی فضا و فرصت بیشتری برای گسترش روابط همسایگی پیش آمد که در این خصوص حوزه قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی به عنوان حوزه‌های مشترک فرهنگ و تمدن ایران مطرح شدند و زمینه برای گسترش روابط فراهم شد.
وحیدی با اظهار این امر که برای گسترش روابط با همسایگان موانعی از سوی قدرت‌های خارجی وجود دارد؛ گفت: در کنار تلاش‌هایی که همواره از سوی آمریکا برای جلوگیری از گسترش روابط ایران با کشورهای همسایه وجود داشته امروز شاهد حضور رژیم صهیونیستی در منطقه هم به عنوان یک عامل بازدارنده هستیم.
وحیدی تصریح کرد: مرحله مهم دیگر در ضرورت توسعه روابط با همسایگان، مواجهه آمریکا با توافق برجام بود که با بدعهدی و قانون شکنی از اجرای تعهداتش سرباز زد و در عمل نشان داد که نگاه صرف به کشورهای غربی برای توسعه مناسبات منطقه‌ای و جهانی چه میزان معیوب است.
وی اضافه کرد: خارج شدن آمریکا از برجام به نوبه خود فرصتی برای بازگشت توجهات به همسایگان بود که باید اولویت اصلی سیاست خارجی کشورهای منطقه در حالت کلی اش باشد.
وزیر کشور سیاست خروج آمریکا از منطقه را به مثابه فرصتی دیگر برای تعمیق روابط همسایگی جمهوری اسلامی ایران برشمرد و گفت: عملاً با حضور آمریکا در منطقه با توجه به دشمنی اش با نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، توسعه روابط با کشورهای منطقه شدنی نبود و برخی از همسایگان به اشتباه تصور داشتند که در پناه و حمایت آمریکا می‌توانند توسعه و امنیت پایدار داشته باشند که امروز این ذهنیت با خروج آمریکا از منطقه در حال از بین رفتن است.
وحیدی در بخش دیگری از سخنان خود به رویکرد اصلی دولت سیزدهم در سیاست خارجی اشاره کرد و گفت: مهمتر از همه عوامل و زمینه‌ها، باور و گفتمان دولت سیزدهم است که همسایگان را در اولویت سیاست خارجی خود قرار داده است و در این راستا شاهد تلاش‌ها و اقدامات ارزشمند دولت برای گشایش در مناسبات سیاسی و اقتصادی در میان کشورهای همسایه هستیم.
وزیر کشور با تاکید بر این امر که توسعه روابط با همسایگان در همه سیاست‌های بالادستی نظام جمهوری اسلامی ایران اعم از اقتصاد مقاومتی، برنامه آمایش سرزمین پیش بینی شده است؛ گفت: از مهم‌ترین بندهای اقتصاد مقاومتی، گسترش روابط همه جانبه با همسایگان است و درخصوص آمایش سرزمین هم باید گفت که برای راهبری رویکرد توسعه مناطق مرزی به نوع تعامل و ارتباط با کشور همسایه تاکید جدی شده است.
وحیدی با اظهار این موضوع که نگاه به همسایه به مفهوم عدم توجه به جامعه بین‌الملل نیست؛ گفت: براساس وظایف و رسالت‌های جهانی و هم بر اساس ظرفیت‌های ملی و فراملی، جمهوری اسلامی به هیچ وجه به دنبال این نیست که از فضای بین المللی دور باشد و رسالت خود را با این فضا نادیده بگیرد بلکه رسالتش این است که در معادلات جهانی و منطقه‌ای حضور قوی داشته باشد.
وی ادامه داد: همسایگان بخش مهمی از نگاه منطقه‌ای است و در اولویت سیاست خارجی دولت سیزدهم قرار دارد.
تقویت زمینه‌های هویتی، تاریخی و فرهنگ مشترک میان ایران با کشورهای همسایه از دیگر محورهای مورد اشاره دکتر وحیدی در این همایش بود و گفت: یکی از زمینه‌های مهم برای گسترش تعاملات منطقه، تقویت بسترهای هویتی، تاریخی و هنری مشترک است.
وی اضافه کرد: هویت تاریخی و تمدنی ایران نظیر داشتن شخصیت‌های بزرگ تاریخی، زبان و ادبیات فارسی، دین و مذهب می‌تواند تحرک بخش توسعه روابط با همسایگان باشد که نیازمند توجهی جدی تر است.
وزیر کشور تصریح کرد: متناسب با همین علقه های مشترک فرهنگی و تاریخی، ظرفیت اقوام هم می‌تواند بسترساز گسترش مناسبات همسایگی با کشورهایی نظیر ترکمنستان باشد.
وی اظهار داشت: باید فضایی ایجاد شود که روابط سیاسی با کشورهای همسایه به سمت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشیده شود.
تقویت استان‌های مرزی کشور محور مورد اشاره دیگر وزیر کشور برای تقویت روابط همسایگی بود و در این خصوص گفت: از ۳۱ استان کشور، ۱۶ استان کشور دارای روابط مرزی با کشورهای همسایه هستند و این استان‌ها همگی با داشتن ۵۹ بازارچه می‌توانند به تنهایی سهم مهمی از گسترش روابط با همسایگان را پوشش دهند و باید در نظر داشته باشیم که ظرفیت حدود ۱۰۰ میلیارد دلار تبادلات و تعاملات با کشورهای همسایه وجود دارد که سهم ایران از بازار بزرگ فقط ۲.۲ است.
وحیدی در پایان خاطرنشان کرد: امروز این اجماع در مجموعه دولت وجود دارد که استانداران مرزی با داشتن اختیارات بیشتر بتوانند تسهیل ساز گسترش روابط اقتصادی و تجاری با همسایگان باشد که باید با هم افزایی ظرفیت‌ها بتوانیم این مهم را برای تقویت اقتصاد ملی کشور به منصه بروز و ظهور برسانیم.
