به گزارش افرنگ خبر /فرشاد پرویزیان، مدرس دانشگاه و عضو انجمن اقتصاددانان ایران معتقد است که ورود ایران به ریال دیجیتال نیازمند مطالعات عمیق و داشتن تخصص کافی و فنی است.

این متخصص در حوزه اقتصاد و رسانه بر این باور است که یکی از پیامدهای طبیعی رویارویی اقتصادی آمریکا و چین و تلاش برای سلطه بیشتر بر مبادلات مالی جهانی، همین اقدامات برای راه اندازی دلار یا یوان دیجیتال است. لذا در امتداد چنین رویارویی دلار و یوان واقعی، با توجه به مسیر حرکت مالی بین المللی و استقبال از رمز ارزها به طور جدی می‌توان منتظر رویارویی یوان و دلار دیجیتال نیز بود.  

وی به استخراج کنندگان و سرمایه گذاران حوزه رمز ارز توصیه می کند فریب تبلیغات را نخورند. همچنین تأکید دارد که بازار رمزارزها همچنان بازار بسیار پرافت و خیز و دارای درجه ریسک بسیار بالایی است و باید با بازار ارزهای دیجیتال آشنایی داشته و سنجیده تر و دقیق تر از بورس به آن ورود کرد. وی همچنین تصریح می کند که استخراج بیت کوین امروز برای اغلب مردم پیشنهاد نمی‌شود.

او دو توصیه جدی به دولت در حوزه ارزهای دیجیتالی دارد؛ یکی ارائه شفاف خدمات برق با قیمت‌های بدون یارانه و البته با تعرفه ترجیحی بررسی شده بر اساس منافع به ماینرها و نظارت دقیق بر این روند و اجازه شفاف کار به صرافی‌های تحت نظارت و دومی سیاست‌گذاری و پرداخت جدی به تولید رمزارز مستقیم توسط نهادی زیرنظر بانک مرکزی با بهره گیری از کمک‌های خدمات دستگاه‌های نظارتی و امنیتی به عنوان پدافند غیرعامل برای حفظ منافع ملی در شرایط تحریم.

از نقش رمز ارزها در اقتصاد حال و آینده جهان بگویید.

پرویزیان: یک رمز ارز و نظام پرداخت جهانی با کارکردهای مشابه پول بی‌پشتوانه است، ولی از نظر حقوقی کشورها آن را به عنوان پول قانونی به رسمیت نشناخته‌است. از نظر فنی، بیت‌کوین نخستین پول دیجیتال غیرمتمرکز است. چرا که بدون بانک مرکزی یا مسئول مرکزی کار می‌کند. این شبکه همتا به ‌همتا است و تراکنش‌ها، مستقیماً و بدون واسطه بین کاربران انجام می‌شود. گره‌ها با استفاده از فناوری رمزنگاری،  این تراکنش‌ها را بازبینی کرده و در یک دفتر کل توزیع‌شده همگانی که به آن زنجیره بلاکی گفته می‌شود، ضبط می‌کنند.

 بیت‌کوین را شخص یا گروهی از اشخاص ناشناس تحت نام ساتوشی ناکاموتو اختراع و در سال 2009 به عنوان یک نرم‌افزار متن‌باز عرضه شد. در چند سال گذشته ارزش بیت‌کوین در بازارهای جهانی از چند صدم دلار آمریکا به چندهزار دلار افزایش یافته‌است. شمار شرکت‌های خدماتی و تاجرانی که بیت‌کوین می‌پذیرند نیز در حال افزایش است.

هیچ‌کس مالک شبکه بیت‌کوین نیست و مانند ایمیل، این کاربران بیت‌کوین هستند که آن را کنترل می‌کنند. کاربردهای بیت‌کوین در هیچ‌کدام از دیگر سیستم‌های پرداخت دیگر یافتنی نیست. تقریباً روزی نیست که خبر جدیدی در خصوص تلاش بانک‌ها برای استفاده از فناوری بلاک چین جهت انجام خدمات فعلی بانکی به گوش نرسد. بلاک چین با ترکیب پایگاه‌های داده مشترک و قابلیت رمزنگاری، این امکان را به طرف‌های مختلف می‌دهد که بتوانند به طور همزمان به چند دفتر کل دیجیتالی به‌روز که دستکاری آن غیر ممکن است، دسترسی یابند.

بلاک چین زیربنای ارزهای دیجیتال از جمله بیت کوین است و در ابتدا بسیاری از بانک‌ها با دیده شک و تردید نسبت به آن می‌نگریستند ولی این نگرش در سال‌های اخیر به طرز چشمگیری تغییر یافته است. هر چند نظارت‌های دقیق و قانونی بر جذب سرمایه از طریق عرضه اولیه کوین های دیجیتالی یا به اصطلاح ICO، بخش اعظم اخبار دنیای ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داده است، ولی باز هم فناوری بلاک چین، واژه کلیدی و مهم این حوزه به شمار می‌رود. در شش ماهه نخست سال 2017، شرکت‌های فعال در حوزه بلاک چین توانستند 240 میلیون دلار سرمایه جذب کنند. بخش زیادی از این مبلغ، از طرف بانک‌ها تامین شده است. بسیاری از این سرمایه‌گذاری‌های جدید توسط بانک‌ها و با هدف ایجاد کنسرسیوم‌هایی از شرکت‌های هم‌فکر شکل گرفته است که می‌کوشند با شیوه گواه اثبات مدعا (Proof of Concept)، قابلیت‌های این فناوری نوظهور را تست و بررسی کنند. تقریباً در تمام این موارد، جنبه تجاری دغدغه اصلی نیست و چندان مد نظر قرار نمی‌گیرد.

برخورد بانکهای مرکزی جهان و موسسات مالی با رمز ارزها به شکل بوده است؟

پرویزیان: بانک‌های مرکزی در سراسر جهان در حال بررسی قابلیت‌های بلاک چین برای ایجاد تغییر در سیستم‌های پرداخت خود و یا حتی استفاده از آن برای راه‌اندازی ارزهای دیجیتال هستند. این موضوع تا حدودی پاسخ به چالشی است که می‎گوید ارزهای دیجیتال مستقل مانند بیت کوین می‌تواند بر سیاست‌های کنترل پولی آن ها سایه‌ افکنده باشد. همچنین استفاده از بلاک چین توسط بانک‌های مرکزی در اقصی نقاط جهان نشان می‌دهد که این موسسات مالی به مزایای بالقوه استفاده از بلاک چین به عنوان سیستم پرداخت واقف شده‌اند. همه در حال پیگیری و بررسی بلاک چین هستند و همه منتظر هستند تا ببینند چه کسی اولین قدم را به سمت استفاده از آن بر می‌دارد. البته ایجاد تغییرات بنیادین در نظام پرداخت‌های نوین، فرایند بسیار پیچیده‌ای است و به تعداد زیادی نیروی کاری ماهر نیاز دارد. در این میان، موسسات مالی از تعلل بانک‌های مرکزی به تنگ آمده‌اند و خود اقدام به راه‌اندازی پروژه‌های مختلف کرده‌اند. به عنوان مثال، بانک UBS سوئیس، کوین COIN تسویه ارائه داده است که هدف از آن، تولید و عرضه یک ارز دیجیتال جدید برای استفاده در بازار مالی سوئیس است. در پرداخت‌های برون مرزی، رقابت سختی در جریان است. از یک طرف سوئیفت، سیستم پیام‌رسان بین بانکی، برای ارسال پرداخت‌هایی به ارزش تریلیون‌ها دلار مورد استفاده قرار می‌گیرد، و از طرف دیگر تعداد شرکت‌هایی که با بهره‌گیری از فناوری بلاک چین به دنبال صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌ها هستند، به طور روزافزونی در حال افزایش است. کمپانی ریپل (Ripple) در سان فرانسیسکو سردمدار این جریان است. سوئیفت در حال بررسی بلاک چین است ولی همچنان رقابت سختی با ریپل دارد.

رمز ارزها چه تأثیری می توانند بر تامین مالی مبادلات تجارت داشته باشند؟

پرویزیان: تأمین مالی اغلب مبادلات تجاری در جهان هنوز هم با کاغذ انجام می‌شود. به عنوان مثال، صورت حساب بارنامه‌ها و اعتبارنامه‌ها به وسیله پست و فکس به اقصی نقاط جهان فرستاده می‌شود. به نظر می‌رسد بسیاری از بانکداران منتظر مدرنیزه شدن این وضعیت هستند. بسیاری معتقدند بلاک چین راه حل روشن این مشکل است چرا که افراد زیادی نیاز دارند که به اطلاعات مشترکی دسترسی داشته باشند. این موضوع یک عنصر فوق‌العاده مهم در زنجیره تامین به شمار می‌رود و فناوری بلاک چین بسیاری از پارامترهای مورد نظر را در خود دارد. به عنوان مثال، اگر شما بخواهید کالایی را از کشور چین به نقطه‌ای دیگر از جهان انتقال دهید، حدود 50 نفر نیاز دارند تا به این اطلاعات دسترسی داشته باشند. لزوم وجود بلاک چین در حوزه تامین مالی مبادلات تجاری کاملاً مشهود است. انجام این کار با استفاده از دستگاه فکس و مهر زدن بر روی کاغذ، بسیار قدیمی است. با این حال کارشناسان معتقدند که بانک‌ها به تنهایی قادر نیستند به مزایای بلاک چین دست یابند. در حال حاضر برای حمل نفت از سنگاپور به مالزی، به یک روز زمان نیاز است و یک هفته زمان، صرف رسیدگی به پرونده‌های کاغذی مربوط به آن می‌شود. دیجیتالی کردن امور مبادلات مالی بدون دیجیتالی کردن کل پروسه معاملات بی‌معنی است. به جز شرکت‌های حمل و نقل، باید کارگزاری‌ها و نمایندگی‌ها، و نیز بخش‌های دیگری از قبیل گذرگاهای بندری، امور مالیاتی و شرکت‌های بیمه نیز دیجیتالی شوند. وقتی از مهر فیزیکی برای تایید اوراق استفاده می‌شود، به این معناست که این بخش هنوز دیجیتالی نشده است. باید تمام فرایند از ابتدا تا پایان شکل دیجیتالی به خود بگیرد.

در حال حاضر چندین استارت‌آپ از جمله شرکت EssDocs در مالتا و Bolero در انگلیس، مشغول کار برای دیجیتالی کردن بارنامه‌ها هستند. پیش‌بینی می‌شود که برای دیجیتالی کردن تمام مبادلات تجاری مانند شکر یا انرژی، پنج سال زمان نیاز است. با این وجود فناوری بلاک چین این توانایی را دارد که در این حوزه، تغییراتی بنیادین پدید آورد.