قطعا ایجاد کسب و کارهای کوچک و احیای مشاغل سنتی می‌تواند گامی موثر در بهبود معیشت روستاییان باشد، اما قطعا این تحول نیازمند یکسری امکانات و زیرساخت‌ها است، اگر این مشاغل مورد حمایت جدی مسئولان قرار نگیرد، نمی‌تواند پایداری خود را حفظ کند و در مدت کوتاه با شکست مواجه می‌شود.
در تمامی استان‌ها و مناطق مختلف کشور براساس فرهنگ بومی در گذشته مشاغلی برای تامین معیشت وجود داشته و بسیاری از افراد از این طریق هزینه‌های زندگی خود را تامین می‌کردند، اما با گذر زمان و تغییر شیوه زندگی این مشاغل به ورطه فراموشی سپرده شدند و در برخی مناطق به‌صورت خیلی محدود این مشاغل وجود دارد.
بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند به‌جای کارآفرینی و ایجاد مشاغل خُرد به‌دنبال استخدام در ادارات، نهادها، دستگاه‌های دولتی و شرکت‌های بزرگ باشند، زیرا فکر می‌کنند آینده شغلی آن‌ها از این طریق تضمین می‌شود، البته شاید ناپایدار بودن مشاغل خُرد در این شکل‌گیری این تفکر نیز دخیل باشد.
ایجاد مشاغل خُرد با هزینه چند میلیونی
حفیظ‌الله فاضلی- مدیرکل تعاون کار و رفاه اجتماعی چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو ای در خصوص مزایای راه‌اندازی مشاغل خرد در راستای کاهش بیکاری، اظهار کرد: اگر می‌خواهیم گامی اساسی در راستای بهبود معشیت مردم در جامعه برداریم باید به‌دنبال تقویت روحیه کارآفرینی باشیم.
وی افزود: امروزه تولید و صادرات در کشور با چالش‌های بسیاری مواجه است، بسیاری از کارخانجات نمی‌توانند پس از تامین نیازهای کشور مازاد محصولات تولیدی خود را به خارج از کشور صادر کنند، همچنین برای تامین مواد اولیه با مشکلات بسیاری روبرو می‌شوند.
فاضلی با بیان اینکه برای ایجاد مشاغل پایدار باید از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود در هر منطقه استفاده کنیم، عنوان کرد: در بحث کارآفرینی به واسطه ایجاد اشتغال خُرد به‌ویژه در مناطق روستایی و عشایری باید از ظرفیت‌های موجود بهره ببریم، امروز در روستاها اراضی کشاورزی رها شده و جوانان تحصیلکرده بیکار برای یافتن شغل راهی شهرها شده‌اند، این موضوع باعث افزایش آسیب‌های اجتماعی و حاشیه‌نشینی در شهرها شده است.
مدیرکل تعاون کار و رفاه اجتماعی چهارمحال و بختیاری ادامه داد: اگر بتوانیم از ظرفیت‌های دامداری و کشاورزی در روستاها در راستای ایجاد مشاغلی مانند صنایع تبدیلی، بسته‌بندی و ... بهره ببریم، می‌توان برای افراد اشتغال پایدار ایجاد کرد، سرمایه‌گذاری کلان برای ایجاد اشتغال پایدار ریسک بالایی در این شرایط دارد.
وی با تاکید بر اینکه برای استقرار صنایع بزرگ در مناطق باید زیرساخت‌ها و مزیت‌های بسیاری وجود داشته باشد، تصریح کرد: استقرار صنایع بزرگی مانند فولاد و پتروشیمی نیازمند سرمایه‌گذاری کلان است، اگر این سرمایه‌گذاری انجام شود آن زمان می‌تواند شاهد اشتغالزایی بود.
فاضلی یادآور شد: استقرار صنایع بزرگ در یک منطقه می‌تواند مزیت‌های بسیاری داشته باشد، مثلا با راه‌اندازی صنایع پایین دستی می‌توان در آن منطقه صنایع خرد را نیز تعریف کرد، اما متاسفانه به این مسئله در چهارمحال و بختیاری توجه جدی صورت نگرفته است.
مدیرکل تعاون کار و رفاه اجتماعی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه این استان می‌تواند به قطب گردشگری تبدیل شود، توضیح داد: می‌توان با هزینه چند میلیونی در این حوزه برای فرد شغل ایجاد کرد، اما زیرساخت‌های لازم برای جذب گردشگر در این استان فراهم نشده است، اگر بتوانیم این صنعت را در استان رونق بدهیم، قطعا هیچ نیروی بیکاری در استان نخواهیم داشت.
وی افزود: ایجاد صنایع بسیار بزرگ برای ایجاد اشتغال در تمامی مناطق امکانپذیر نیست، بنابراین باید فرهنگ کار در تغییر پیدا کند تا افراد به‌دنبال کارآفرینی از طریق مشاغل خرد و براساس ظرفیت‌های هر منطقه باشند.
فاضلی با بیان اینکه بحث آموزش در راه‌اندازی مشاغل خُرد از اهمیت بالایی برخوردار است، بیان کرد: طبق تفاهم‌نامه‌ای با جهاد دانشگاهی چهارمحال و بختیاری در بحث ایجاد مشاغل خانگی برای آموزش متقاضیان سهمیه ۲۰۰۰ نفری معیین شد، اما باتوجه به استقبال صورت گرفته حدود ۲۴۰۰ نفر در این طرح آموزش‌های لازم را دیدند.
مدیرکل تعاون کار و رفاه اجتماعی چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: پس از ارائه آموزش حدود ۶۰ درصد متقاضیان برای ایجاد شغل خانگی نیاز به تسهیلات نداشتند، اگر آموزش متقاضیان مشاغل خُرد به درستی انجام شود، قطعا پرداخت تسهیلات برای ایجاد شغل نیز اثربخش خواهد بود.
صنایع بزرگ پیشران تولید و اشتغال هستند
محمدکاظم منزوی- معاون صنایع سازمان صمت چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگوای در خصوص اثربخشی احداث صنایع بزرگ در ایجاد اشتغال، اظهار کرد: در هرجایی که زیرساخت و شرایط برای استقرار صنایع بزرگ وجود دارد باید به سمت ایجاد آن حرکت کنیم.
وی افزود: سیاست مشاغل خُرد باید در مناطقی اعمال شود که امکان استقرار صنایع بزرگ بنا بر دلایل گوناگون وجود ندارد، عموما مشاغل خُرد در بخش‌های کشاورزی و گردشگری تعریف می‌شود و در همین راستا نیز اقدامات خوبی در استان توسط نهادهای متولی صورت گرفته است.
منزوی با بیان اینکه صنایع بزرگ باید در شهرک‌های صنعتی مستقر شوند، گفت: عمده شهرهای صنعتی چهارمحال و بختیاری در محور بن به بروجن متمرکز هستند، اصولا مشاغل خُرد ارتباط چندانی با صنایع بزرگ ندارند، این مشاغل عموما مبتنی بر زندگی روزمره و مواداولیه موجود در محل هستند و مردم بر اساس فن و مواد اولیه موجود دست به تولید می‌زنند.
معاون صنایع سازمان صمت چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه صنایع بزرگ پیشران تولید و اشتغال هستند، گفت: برای مثال اگر صنعتی مانند فولاد در منطقه‌ای مستقر شود، می‌توان با توسعه صنایع پایین دستی نیز شغل ایجاد کرد، ناپایداری مشاغل تنها مختص مشاغل خُرد نیست و این موضوع می‌تواند باتوجه به شرایط نامناسب اقتتصادی گریبانگیر صنایع بزرگ نیز شود، بنابراین مسئله ناپایداری در مشاغل خُرد باید آسیب‌شناشی شود.
وی با بیان اینکه صنایع بزرگ محاسن بزرگ دیگری نیز دارند، تصریح کرد: صنایع بزرگی مانند پتروشیمی و فولاد می‌توانند بانی احداث صنایع‌پایین دستی خود مانند پارک اوره، کریستال ملامین، واحدهای ریخته‌گری و ... شوند، اگر زنجیره ارزش این صنایع تکمیل شود، قطعا شاهد رشد و توسعه تولید و اشتغال خواهیم بود.
منزوی تاکید کرد: مشاغل خُرد نیز این قائده مستثنی نیستند، مثلا تعاون روستایی می‌تواند بانی ایجاد این مشاغل باشد و زمینه خرید محصولات را فراهم کند.
