به گزارش افرنگ خبر /درپی خاموشی‌های اخیر در کشور، وزیر نیرو برای پاسخ به پارلمان نشینان به مجلس شورای اسلامی فراخوانده شد و انتقادات و اعتراضات نمایندگان به گوش وی رسید. رضا اردکانیان افزایش دما و تولید رمزارز را دو علت اصلی خاموشی‌های اخیر عنوان کرد و گفت که براساس گزارش مراجع جهانی ۱۰ درصد انرژی مصرفی تولید رمزارزها مربوط به ایران است.

رضا اردکانیان وزیر نیرو در جلسه علنی صبح امروز یکشنبه مجلس شورای اسلامی و در جریان ارائه‌ی گزارشی درباره علل خاموشی‌های اخیر اظهار کرد: سال آبی ۱۳۹۹- ۱۴۰۰ که از اول مهرماه گذشته آغاز شده از خشک‌ترین سال‌ها در ۵۰ سال اخیر بوده است. وقتی من در آبان‌ماه سال ۱۳۹۶ کارم را شروع کردم سال آبی ۱۳۹۶ – ۱۳۹۷ هم خشک‌ترین سال در ۵۰ سال اخیر بود. حجم مفید مخازن سدها که نیروگاه برق آبی دارند مشخص است. امسال حجم مفید ما نسبت به پارسال ۵۰ درصد کاهش یافته و این موجب ۳۵۰۰ مگاوات کاهش ظرفیت برق شده است.
وی ادامه داد: اتفاق دوم گرمای زودرس است، زودتر گرم‌شدن هوا موجب شده دستگاه‌های سرمایشی هم زودتر به کار بیفتند و نیروگاه‌ها نیز توان خروجی اندک‌تری داشته باشند به نحوی که در روز ۲۹ اردیبهشت‌ماه سال جاری ما به اوج مصرف ۵۳ هزار و ۸۰۰ مگاوات رسیدیم، در حالی که در سال گذشته این اوج مصرف در روز ۲۴ خردادماه و در سال‌های قبل در یکم و نهم تیرماه اتفاق افتاد.
وزیر نیرو با بیان این‌که در سال ۱۴۰۰ متوسط مصرف انرژی روزانه ۲۲.۵ درصد افزایش یافته، اضافه کرد: در اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۰ به نسبت سال‌های ۱۳۹۹ – ۱۳۹۸ افزایش ۱۷.۹ درصدی را شاهد بودیم، همچنین عامل سوم که غافلگیر کننده بوده بحث رمزارزهاست. شاید در افکار عمومی خیلی مفهوم روشنی نداشته باشد، لذا ترجیحم این است که بگویم صادرات انرژی است اگر استخراج‌گر با مجوز این کار را می‌کند صادرات انرژی انجام می‌دهد و اگر هم پنهانی است این کار غیرقانونی است. وقتی تولید رمزارز به صورت پنهان انجام می‌شود مصرف انرژی هم به مراتب بیشتر است.
اردکانیان ادامه داد: از تیرماه پارسال تا فروردین‌ماه ۱۴۰۰ با کمک نیروی انتظامی سیر کشف دستگاه‌های رمزارز غیرقانونی رو به افزایش است و ۱۷۵ هزار دستگاه ضبط شده است. براساس آخرین گزارش مراجع جهانی ۱۰ درصد انرژی مصرفی تولید رمزارزها در جهان مربوط به ایران است و این یعنی حداقل ۲۰۰۰ مگاوات صرف تولید رمزارز می‌شود در حالی که مطابق مصوبه هیات وزیران آن تعدادی که مجوز گرفته‌اند ۳۲۱ مگاوات بیشتر نیست. لذا انتظار می‌رود به زودی در این باره تدابیری با هماهنگی‌ دستگاه‌های مربوطه اندیشیده شود.
وزیر نیرو یادآور شد: جمع‌بندی کمیته مربوطه توسط شورای امنیت کشور و همچنین شورای عالی امنیت ملی معطوف به این است که افزایش دما و رمزارزها علت اصلی خاموشی‌ها هستند که ان‌شاءالله با همکاری قوه قضاییه به این موضوع پرداخته خواهد شد. همچنین خشکسالی، کمبود آب در سد برای تولید برق و افزایش‌ دمای زودهنگام و استفاده از رمزارز موجب شد برخلاف همه سال‌های گذشته رشد مصرف‌مان ۱۹ درصد باشد، یعنی اوج مصرف ما تا آخر اردیبهشت‌ سال جاری نسبت به سال گذشته ۸۵۰۰ مگاوات افزایش یافت.
اردکانیان همچنین تصریح کرد: حالا سوال این است که تدبیر چه بوده و آیا کوتاهی از حیث سستی در انجام وظایف صورت گرفته یا نه؟، ما هر سال از آخر شهریورماه واحدهای نیروگاهی را به مرور برای تعمیرات تا آخر خردادماه سال بعد می‌فرستیم که امسال سرعت بیشتری به تعمیرات دادیم همچنین تلفات شبکه که از ابتدای دولت ۱۴.۵ درصد بود به ۹.۲ درصد رسیده و راندمان نیروگاه کشور نیز افزایش یافته است.
وزیر نیرو اضافه کرد: در دنیا هر ۱۰ سال به طور متوسط فروپاشی گسترده در صنعت برق رخ می‌دهد اما یکی از افتخارات ما این است که امسال، سال هفدهم را طی می‌کنیم و توانستیم صنعت برق را مدیریت کنیم.
وی با اشاره به صحبت‌های برخی نمایندگان در مورد پیمان پاریس اظهار کرد: فقط یک نامه، دستور و ابلاغیه از هر جنس که به وزارت نیرو ابلاغ شده باشد نشان دهید محدودیتی تحت تاثیر پیمان پاریس ایجاد کرده باشیم. ما خودمان نیروگاه ساز هستیم این حرف‌ها و اطلاعات ناقص ممکن است ذهنیت جامعه را متوجه مطالب غیرواقعی کند.

اردکانیان با بیان این‌که صنعت برق با وجود صدها نیروگاه، هزاران کیلومتر خطوط انتقال و تجهیزات گسترده بودجه ارزی ندارد و متکی به صادرات است، گفت: رقم صادرات خالص یعنی صادرات منهای واردات در صنعت برق که ۸۵ هزار مگاوات ظرفیت دارد، ۵۰۰ مگاوات هم نیز ما برق هم وارد می‌کنیم.

وزیر نیرو با تاکید بر ضرورت فعالیت نظام‌مند ماینرها اظهار کرد: ما دست مجلس شورای اسلامی را هم می‌بوسیم که این فعالیت‌ها را نظام‌مند می‌کند و برای موارد خلاف مجازات‌هایی تعیین کند. برای هر بیت‌کوین باید ۳۰۰ مگاوات ساعت انرژی مصرف شود یعنی برق شبانه روز ۳۰ هزار مسکن باید قطع شود که یک بیت‌کوین تولید شود. من تردیدی ندارم که این کار درآمد ارزی ایجاد می‌کند ولی ۳۲۱ مگاوات تولید مجاز است. ما باید این کار را نظام‌مند کنیم که در شرایط گرما و کرونا این کار به شکل غیرمجاز توسعه پیدا نکند.

وی اضافه کرد: من ریاست کمیسیون انرژی مشترک ایران و روسیه را به عهده دارم و در آخر هفته برای عملیاتی شدن نیروگاه در استان هرمزگان به آنجا سفر خواهیم کرد همچنین پیگیر واحد دوم و سوم نیروگاه بوشهر نیز هستیم که در سال‌های ۱۴۰۴ و ۱۴۰۶ به مدار خواهند آمد.
اردکانیان با بیان این‌که یکی از الزامات پیوست سند ششم استفاده از سرمایه گذاری و فاینانس است، یادآور شد: ما ۱۵ هزار مگاوات را برای سرمایه گذاری آماده کردیم ولی عملیاتی نشد. با این حال از ۸۵ هزار مگاوات ظرفیت صنعت برق ۲۵ درصد در همین دولت اتفاق افتاد، فقط در برنامه ششم کار ۴۶ نیروگاه را شروع کردیم و ۱۱ هزار مگاوات ظرفیت عملی به مدار آورده شد و دهها برنامه مدیریت مصرف اجرا شده است.
وزیر نیرو با بیان این‌که سد شفارود آخر امسال آبگیری خواهد شد، گفت: کار بسیار خوبی است در تبصره ۱۹ بودجه انجام شد که ای کاش سال پیش انجام می‌شد، البته الان هم دیر نیست ما باید مساله‌ی قیمت را حل کنیم وقتی حرف از اصلاح قیمت می‌زنیم بحث قیمت برق صنعتی است، سال ۹۰ قیمت برق صنعتی یک سوم قیمت جهانی بوده که در سال ۱۳۹۹ به خاطر مسائل ارزی چهار درصد شده است. ما باید مساله قیمت را حل کنیم که صنعت برق تاب‌آور و پایدار شود.

بخشی از اظهارات نمایندگان مجلس در جریان بررسی گزارش وزیر نیرو در خصوص علل قطعی برق در کشور به شرح زیر است:

قالیباف: دولت سریعا لایحه‌ ساماندهی رمزارزها را به مجلس ارایه کند

محمد باقر قالیباف، رییس مجلس:
* مجلس یازدهم کاری را برای وزارت نیرو در حوزه سرمایه گذاری انجام داد که در بودجه ۴۰ سال گذشته بی‌سابقه است.
* ما می‌دانیم که تصمیم امسال در ظرف یک ماه اثرگذار نخواهد بود اما ما انتظار داریم که با جدیت دنبال شود. اکنون ما در رکود اقتصادی قرار داریم و بخش قابل توجهی از صنایع ما نیمه تعطیل هستند. قطعا اگر این صنایع بخواهد فعالیت خود را آغاز کند اولین نیاز آنها انرژی است.
* ما شاهد سردرگمی در حوزه مدیریتی بین وزارتخانه‌ها هستیم. به عنوان مثال در اقلام اساسی در بین وزارت کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت سردرگمی وجود دارد که اکنون این مشکلات به وجود آمده است. در بحث رمزارزها نیز سردرگمی چند جانبه وجود دارد. بحث تولید رمزارز به وزارت صنعت، معدن و تجارت باز می‌گردد.
* بحث تبادل آن اگر ارز محسوب شود به بانک مرکزی و اگر دارایی دیجیتال محسوب شود به وزارت اقتصاد باز می‌گردد و بحث تامین انرژی آن نیز به وزارت نیرو باز می‌گردد.
* سوال ما از دولت این است چرا برای جایی که ۲۰۰۰ مگاوات مصرف برق دارد و حجم بالای دارایی ارزی و یا دارایی دیجیتالی در آن رقم می خورد دولت لایحه‌ای به مجلس شورای اسلامی نمی‌دهد تا این بخش که چهار وزارتخانه را درگیر می‌کند سامان بگیرد.
* در موضوعات مهم این چنینی باید لایحه دولت ارائه شود و متاسفانه دولت در ارائه‌ی لایحه کوتاهی می‌کند. 
* امروز در حوزه رمزارزها ما با سردرگمی مواجه هستیم.
* ما در مجلس شورای اسلامی طرح آماده‌ای داریم اما فکر می‌کنیم که دولت باید برای موضوع بسیار مهمی لایحه ارائه دهد یا حداقل در بررسی طرح اظهارنظر کند.
* انتظار می‌رود دولت ورود جدی به این حوزه داشته باشد.
از سوی دیگر امروز نیز بخش خصوصی که تولید برق می‌کند به موقع پول خود را دریافت نمی‌کند. چگونه ما از کسانی که پول‌شان را نمی‌دهیم توقع داریم به تولید ادامه دهند.
* مجلس شورای اسلامی برای حل این موضوع اعتبارات خوبی اختصاص داده است که باید به آن توجه شود، اما در پایان باید بگویم که توقع ما از شما که می‌دانستید ۳۰۰۰ مگاوات کمبود برق داریم این نبود که حداقل برای سه هفته نیز غافلگیر شویم و برق خانه‌ها، صنایع و بخش اداری را بدون اطلاع‌ قبلی قطع کنید. این یک سوء مدیریت واضح است. انتظار می‌رود دولت در اسرع وقت لایحه‌ای برای ساماندهی رمزارزها ارائه کند.

عباسی: مردم با توجه به کمبود برق، مصرف‌شان را بهینه کنند
فریدون عباسی، رئیس کمیسیون انرژی مجلس:
* یکی از دلایل بروز این وضعیت مشغول شدن ذهن مدیران ما به مسائل متفرقه است البته هر هفته یک پروژه خوب است ولی آینده‌نگری هم باید مورد توجه قرار گیرد.
* گرم شدن زودهنگام هوا، راه ‌اندازی زودهنگام چاه‌های کشاورزی، از مدار خارج شدن چند نیروگاه بخار به خاطر فرسودگی، کمبود آب و پدیده جدید ماینرها و این‌که دستگاه‌های دیگر به موقع به کمک وزارت نیرو نیامدند که از کارهای غیرقانونی جلوگیری کنند، از جمله عوامل این خاموشی‌ها بوده است.
* راندمان برخی نیروگاه‌ها، اتلاف شبکه، مصرف بالای وسائل سرمایشی، استاندارد نبودن منازل، افزایش روشنی‌ها، بهای پایین برق نسبت به هزینه تمام شده و همچنین عدم اهتمام به تولید نیز از جمله دیگر دلایل خاموشی‌ها بوده است.
* اولین راه‌حل این است که با توجه به کمبودها مردم مصرف شان را بهینه کنند و مصارف را تا حد امکان کاهش دهیم. نکته دیگر استاندارد سازی تولید و مصرف و دیگر تنوع تولید برق به خصوص ساخت نیروگاه هسته‌ای است، بهتر است ما برای واحدهای دوم و سوم نیروگاه بوشهر اعتبارات لازم را اختصاص دهیم و نیروگاه‌های فرسوده را نیز جایگزین کنیم.
* باید مجوز و تسهیلات مناسب به بخش خصوصی نیز داده شود.

انتقاد سلیمی از گزارش وزیر نیرو درباره دلایل خاموشی‌ها

حجت الاسلام علیرضا سلیمی، عضو هیات رییسه مجلس:
* این سبک ارائه گزارش از سوی وزیر نیرو به مجلس بسیار شگفت‌آور بود.
* ماده ۴۴ قانون برنامه درباره ایجاد نیروگاه‌هایی با بازدهی ۵۵ تا ۶۰ درصد است، همچنین ماده ۴۸ قانون برنامه به تولید برق هسته‌ای تا ۲۰ هزار مگاوات و سرمایه گذاری موسسات امور غیردولتی، تعاونی و خصوصی برای تولید برق اشاره دارد، وزیر توضیح دهد که در این باره چه اقداماتی صورت گرفته است.
* این چه سبک مدیریتی در دولت است که برق با مشکل مواجه می‌شود می‌گویند باران نیامده، هوا آلوده شود می‌گویند باد نیامده، مردم گوشت برای خوردن ندارند می‌گویند آبزی بخورند. الان هم وزیر نیرو چنین رویکردی را در پاسخ به مجلس پیش گرفته است؛ این به سخره گرفتن مجلس نیست؟
* کل مصرف برق رمزارزها در دنیا ۳۰ هزار مگاوات است که سهم ایران بین ۴ تا ۵ درصد یعنی ۱۵۰۰ مگاوات است که این را هم می توان مدیریت کرد البته که رییس جمهوری گفته فعلا تولید رمزارز متوقف شود.
* از طرف دیگر تولید برق هسته‌ای ۸ برابر ارزان‌تر است که در این مورد هیچ اقدامی انجام ندادید؛ وزیر نیرو درباره معاهده پاریس توضیح دهد که چقدر در عدم توسعه نیروگاه با سوخت هسته‌ای موثر بوده است.
* تولید برق هسته ای را هم با برجام متوقف کردید، اقدامات آقایان باعث این مصیبت برای کشور شده است؛ ایران تنها ۶۰۰ مگاوات برق برای تولید رمزارز مصرف دارد. چرا تقصیر مشکلات این حوزه و قطعی برق را به گردن همه چیز غیر از مدیریت خود می‌اندازید. این بدان معناست که همه چیز آب، خاک، خورشید و فلک مقصرند غیر از مدیریت آقایان. پس درباره نحوه مدیریت تان توضیح دهید.

شریعتی: وضعیت کنونی تامین برق نتیجه سوء‌مدیریت در سالیان گذشته است
مالک شریعتی نیاسر، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی:
* وضعیت امروز به عملکرد هشت سال گذشته دولت باز می‌گردد و امروز زمان نتیجه‌گیری از عملکرد دولت است
* بی‌توجهی به احکام برنامه ششم توسعه و سوء مدیریت در حوزه انرژی باعث شده تا ما در تامین برق با مشکل روبرو شویم.
* در ارتباط با ماینرها نیز باید بگویم اکنون در صنایعی که تعطیل شده با استفاده از ماینرها رمزارز استخراج می‌شود و دولت باید برای تامین برق این صنایع برنامه ریزی می‌کرد.

زارع: استخراج رمزارزها باید نظام‌مند شود
رحیم زارع، نماینده مردم آباده در مجلس:
* متاسفانه ۵۱ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بدهی صنعت برق کشور است و ما با صنعتی که دارای اقتصاد ناتراز می‌باشد روبرو هستیم.
* براساس برنامه توسعه باید ظرفیت تولید برق‌مان به ۲۵ هزار مگاوات افزایش پیدا می‌کرد، اما در مجموع نیروگاه‌های احداث شده به ۱۱ هزار مگاوات رسیده است.
* با توجه به کمبود آب قطعا ما در زمستان نیز با مشکل تامین برق روبرو خواهیم شد متاسفانه تنها ۱۷ درصد از منابع وزارت نیرو تخصیص یافته است.
* نظام‌مند کردن تولید رمزارزها با استفاده از ماینرها یکی از مواردی است که مجلس شورای اسلامی باید به آن ورود کند.
* با توجه به کاهش بارندگی‌ها ما در زمستان نیز با وضعیت کنونی مواجه خواهیم بود و باید برنامه ریزی معینی برای تامین برق شود.
* اکنون در مناطق سردسیر حدود چهار ساعت با قطعی برق مواجه هستیم.

سعادتی: استفاده بیشتر از انرژی‌های نو در دستور کار قرار گیرد
مهدی سعادتی، نماینده مردم بابل در مجلس:
* خاموشی‌های اخیر ضربه مهمی به اقتصاد کشاورزی خصوصا در استان‌های شمالی وارد کرده و بعضی روزها برق چهار تا پنج بار قطع شده است.
* باید استفاده گسترده‌تری از انرژی‌های نو و خورشیدی صورت گیرد و پیش بینی افزایش مصرف نیز انجام شود.

محرم زاده: امیدواریم برنامه‌ای برای جلوگیری از قطعی برق داشته باشید
احمد محرم زاده، نماینده اهر و هریس در مجلس:
* به دلیل نبود برنامه ریزی در وزارت نیرو مشکلاتی برای کارخانجات ایجاد شده، سوال این است که مگر مصرف سالانه برآورد نشده بود؟
* هنوز پیک مصرف شروع نشده وضعیت به جایی رسیده که کارخانجات و کارگران با مشکلات فراوانی مواجه شده‌اند.
* چرا به فکر مردم نیستید
* از نظر ظرفیت و پتانسیل تمام امکانات را داریم، اما نبود برنامه ریزی و عدم توجه به تولید و کارگران باعث بروز مشکلات شده است، باید با اتخاذ تمهیدات قوی و لازم مردم را از این گرفتاری نجات داد.
* آقای وزیر می‌دانی یک ساعت خاموشی در کارخانجات و مراکز تولیدی باعث بروز چه مشکلاتی می شود؟ چرا برنامه جدی در این باره نداشتید؟ 
* در کنار تورم، گرانی و تنگ‌تر شدن سفره مردم شاهد نبود برنامه‌ در خاموشی‌ها هستیم امیدواریم برنامه‌ای برای جلوگیری از قطعی برق داشته باشید.