به گزارش افرنگ خبر /

ماده نیروزا شامل مواد و شیوه هایی است که تصور می شود باعث افزایش در ظرفیت کار بدنی، عملکرد فیزیولوژیکی و اجرای ورزشی می شوند.

مکمل های غذایی فرآورده هایی هستند که فقدان یا کمبود یک یا چند ماده مغذی اولیه در رژیم غذایی را تکمیل می کنند و از طریق ارتقاء عملکرد یا پیشگیری از اختلالات دستگاه های مختلف بدن، باعث افزایش سلامتی می شوند و ورزشکاران برای تامین مواد مغذی بیشتر، جلوگیری از کمبود مواد مغذی و ایجاد اثرات نیروزا از مکمل های ورزشی استفاده می کنند.

در مورد مکمل ها چند مسئله وجود دارد؛ ایمن بودن (اثرات جانبی)، موثر بودن (کارایی)، قانونی بودن، دوز و زمان مناسب مصرف ترکیبی از رژیم غذایی و تمرینات که ورزشکار در هنگام استفاده از مکمل باید داشته باشد.

بر اساس این مطلب که از سوی عزیزه فرزین مهر، متخصص پزشکی ورزشی تهیه شده و توسط فدراسیون پزشکی ورزشی در اختیار ایسنا قرار گرفته، آمده است: یک برنامه درست برای مصرف مکمل های ورزشی از برنامه ای تشکیل می شود که بتواند برنامه تغذیه ورزشکار را کامل کند، یعنی فرد یک برنامه غذایی سالم و جامع دارد اما برای کامل شدن برنامه خود به سراغ مکمل می رود و در مقابل روش نادرست، استفاده از مکمل به این صورت است که فرد به جای داشتن تغذیه درست، سعی می کند با استفاده از مکمل مواد غذایی لازم را به بدن خود برساند.

 در این بین مکمل هایی هم وجود دارند که مصرف آن ها برای ورزشکار خطرناک باشد، این مکمل ها معمولا داروهایی هستند که برای هدف دیگر مثل درمان آسم، طراحی شده اند اما چون روی عضله سازی و چربی سوزی اثر می گذراند، افراد تمایل به مصرف آن ها پیدا می کنند.

نکات مهم قبل از استفاده از یک مکمل

یک سیستم جهانی برای تایید غذاها و مکمل های ورزشی وجود ندارد. سازمان غذا و داروی آمریکا، فقط در صورتی که مکمل یا دارویی باعث اثرات جانبی شدید نشود آن را تایید می کند و تایید FDA به منزله موثر بودن مکمل نیست، بنابراین مسئولیت خرید به عهده خریدار و میزان آگاهی وی خواهد بود.

تبلیغات در مورد مکمل ها می تواند گمراه کننده باشد و ادعای موثر بودن یک مکمل ممکن است قابل اعتماد نباشد و غلظت و کیفیت اجزای مختلف از محصولی به محصول دیگر متفاوت است.

طبیعی بودن یک مکمل نشان دهنده قانونی، ایمنی و کارایی آن نیست و در مطالعه ای نشان داده شده ۱۸.۸ درصد از مکمل ها، حاوی استروئید و پیش سازهای هورمونی بودند که روی برچسب محصول، عنوان نشده اند.

مکمل ها در ورزش های گوناگون اثرات متفاوت دارند؛ برای مثال مکملی که برای دوندگان ماراتن مفید باشد، برای دوندگان دو ۱۰۰ متر مناسب نیست. همچنین قبل از مصرف مکمل ها باید ورزشکار از نظر مشکلاتی مانند نارسایی کلیوی و مصرف هرگونه دارو بررسی شود و مکمل ها به صورت قرص، پودر، ژله، نوشیدنی و بار ورزشی ارائه می شوند که با توجه به دوره تمرین یا مسابقه و شرایط فردی ورزشکار، استفاده می شوند.

قبل از استفاده از هر محصولی باید به نکات کلیدی مختلفی از جمله اینکه آیا ایمن است؟ آیا موثر است؟ آیا استفاده از آن در ورزش مجاز است؟ توجه کرد.

تقسیم بندی مکمل ها بر اساس انستیتو پزشکی استرالیا

سیستم طبقه بندی ABCD غذاهای ورزشی و ترکیبات مکمل را بر اساس شواهد علمی و سایر ملاحظات عملی در چهار گروه طبقه بندی می شود که تعیین می کند آیا یک محصول ایمن، مجاز و موثر در بهبود عملکرد ورزشی است.

دسته مکمل های گروه A

مکمل هایی  هستند که برای پیشگیری یا درمان استفاده می شوند.

۱- نوشیدنی ورزشی 

۲- ژل های ورزشی

۳- شیرینی های ورزشی                                      

۴- غذای مایع

۵- پروتئین وی                                                

۶- بارهای ورزشی

۷- الکترولیت های جایگزین                                   

۸- مکمل آهن

۹- پروبیوتیک                                                  

۱۰- مولتی ویتامین مینرال

۱۱- ویتامین

۱۲- مکمل کلسیم و روی

۱۳- کافئین                                                    

۱۴- کراتین

۱۵- آب چغندر                                                

۱۶- بتا آلانین

۱۷- بیکربنات

دسته مکمل های گروه B

مکمل های این دسته نیازمند بررسی بیشتر هستند.

۱- کورکومین                                                               

۲- کئورستین

۳- تارت آب گیلاس                                                  

۴- آب توت ها

۵- گلوتامین                                                            

۸- روغن ماهی

۹- گلوکوزامین                                                     

۱۰- کارنیتین

دسته مکمل های گروه C

برای استفاده ورزشکاران توصیه نمی شود.

۱- ریبوز                                                            

۲- کوآنزیم ۱۰Q

۳- جینسنیگ                                                     

۴- کروم

۵- آب حاوی اکسیژن                                          

۶- روغن MCT

ZMA-.۷ اینوزین

۸- پیروات

دسته مکمل های گروه D

داروهای ممنوع شده یا در معرض خطر بالای لیست WADA برای همه نمونه ها هستند  و آلودگی به موادی که می تواند منجر به مثبت شدن تست دوپینگ شود.

۱- افدرین                                                              

۲- استریکنین

۳- سیبوترامین                                                      

 ۴- متیل هگزین آمین

۵- سایر محرک های گیاهی

۶- آندروستندیون

۷- نوراندرواستندیون

۸- سایر پروهورمون ها                                          

۹- محرک های هورمون رشد

۱۰. تقویت کننده های تستوسترون                         

۱۱. پودر ریشه ماکا

۱۲. لیگاندرول

مکمل های ورزشی دارای پروتئین

پروتئین به عنوان عنصر کلیدی در عضله سازی نقش دارد. بدون مصرف پروتئین کافی علاوه بر عضله سوزی به احتمال زیاد به بیماری هایی مبتلا خواهید شد. بیشتر افراد سالم قادر هستند پروتئین لازم روزانه خود را از گوشت قرمز، گوشت سفید، ماهی، پنیر، ماست، لوبیا و تخم مرغ تامین کنند. این گزینه ها عوارض جانبی ندارند و خیلی ارزانتر تمام می شوند. با این وجود یک فرد ورزشکار به خصوص در دورانی که قصد دارد حجم عضلات خود را بالا ببرد، ممکن است قادر نباشد حجم زیادی پروتئین مصرف کند. برای همین این افراد به مصرف مکمل های پروتئینی روی می آورند و این افراد تا آن جا که می توانند پروتئین را از راه تغذیه به دست می آورند و برای تامین پروتئین اضافه به سراغ مکمل می روند.

فواید مصرف پروتئین

- بهبود عملکرد هوازی و بی هوازی

- سازگاری به تمرینات ورزشی

- مقابله با بیماری های ویروسی و باکتریایی

- افزایش ترشح هورمون رشد

 - بهبود سلامتی                 

ورزشکاران در مقایسه با افرادی که ورزش نمی کنند به پروتئین بیشتری نیاز دارند ولی در انتخاب نوع و مقدار مکمل پروتئینی حتما باید با متخصصین پزشکی ورزشی مشورت کنند.