فینال رقابت‌های فصل ۲۴-۲۰۲۳ لیگ اروپا امشب در ورزشگاه آویوا، واقع در شهر دوبلین برگزار می‌شود و پایتخت جمهوری ایرلند میزبان تقابل ۲ تیم جنگنده و جذاب فوتبال اروپاست؛ بایرلورکوزن بعد از قهرمانی بوندس‌لیگا برای برداشتن دومین گام از سه‌گانه به میدان می‌آید و آتالانتای جذاب گاسپرینی بعد از حذف لیورپول و اسپورتینگ، حریف می‌طلبد. 

فصل به باشکوه‌ترین شکل ممکن برای بایرلورکوزن به خط پایان رسیده و جنگجویان تسلیم‌ناپذیر ژابی آلونسو بعد از تبدیل شدن به نخستین قهرمان بدون شکست در تاریخ فوتبال آلمان به فتح بدون شکست سه‌گانه اروپایی فکر می‌کنند. جشن تولد ۱۲۰ سالگی لورکوزن با کسب نخستین قهرمانی این تیم در تاریخ لیگ همزمان شد. نسل‌های مختلف از هواداران آمدند و رفتند تا اینکه جادوگری سرمربی اسپانیایی در فصل ۲۴-۲۰۲۳ بالاخره عنوان قهرمانی را برای شوارتزروتن هدیه آورد. ژابی آلونسو که پیش‌تر به همراه بایرن بارها طعم شیرین قهرمانی در فوتبال آلمان را چشیده بود، انتظار طولانی‌مدت هواداران لورکوزن را پایان داد و انتهای زمستان حسرت با دل‌چسب‌ترین بهار ممکن در کرانه‌های شرقی رود راین همراه شد. حالا نوبت به لیگ اروپا رسیده. 

بایرلورکوزن فصل را با ۹۰ امتیاز به پایان برد و تنها یک امتیاز با رکورد تاریخ بوندس‌لیگا (۹۱ امتیاز، متعلق به بایرن مونیخ تحت هدایت هانسی فلیک) به عنوان مقتدرترین قهرمان تاریخ لیگ فاصله داشت. این آمار و رکوردهای مربوط به شکست‌ناپذیری ورکسلف تمام ماجرا نیست. شاگردان متمرکز و جنگنده آلونسو به حماسی‌ترین شکل ممکن از شکست می‌گریزند و هیچ قدرتی جلودار آنها نیست. لورکوزن در رقابت‌های این فصل لیگ اروپا ۶ بار بعد از دقیقه ۹۰ به گل رسیده و در تاریخ تمام رقابت‌های اروپایی بی‌سابقه است. لورکوزن تا همین‌جا هم یک گام نسبت به تیم پرحسرت فصل ۰۲-۲۰۰۱ پیش آمده؛ وقتی لورکوزن در بوندس‌لیگا، جام حذفی و لیگ قهرمانان اروپا مدعی قهرمانی بود اما در هر ۳ جام به رده دوم دست یافت. حالا اما همه‌چیز تغییر کرده‌ تیم ژابی آلونسو با وجود تمام مشکلات و مصدومیت‌ها در تمام فصل فرم درخشان خود را حفظ کرد و حالا تنها ۲ مسابقه تا رویایی‌ترین پایان ممکن که در ابتدای فصل قابل تصور بود، فاصله دارد.

 سرمربی هوشمند و خوش‌فکر اسپانیایی امشب به چهارمین سرمربی در هزاره جدید تبدیل می‌شود که در فینال‌های معتبر اروپایی هم به عنوان بازیکن و هم در نقش سرمربی حاضر شده است. او پیش‌تر به همراه لیورپول در فینال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۰۷ لیگ قهرمانان اروپا حاضر شد و در معجزه استانبول جزئی از یکی از بزرگ‌ترین بازگشت‌های تاریخ فوتبال بود. پیش از آلونسو، تنها زیدان (در ۲۰۰۲ به عنوان بازیکن و در ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ به عنوان سرمربی رئال مادرید)، آنتونیو کونته (در ۲۰۰۳ به عنوان بازیکن یووه و در فینال ۲۰۲۰ لیگ اروپا به عنوان سرمربی اینتر) و جووانی فان‌برنکهورست (در ۲۰۰۶ به عنوان بازیکن و در فینال سال ۲۰۲۲ لیگ اروپا به عنوان سرمربی رنجرز) به این رکورد دست یافته‌اند.

لورکوزن در ۵۱ مسابقه نخست خود در تمام رقابت‌های این فصل ۴۲ پیروزی و ۹ تساوی به دست آورده و آمار این تیم در لیگ اروپا ۹ پیروزی و ۳ تساوی در ۱۲ مسابقه را نشان می‌دهد. تنها ۳ تیم دیگر تا کنون موفق به فتح بدون شکست لیگ اروپا شده‌اند؛ چلسی در فصل ۱۹-۲۰۱۸، ویارئال در فصل ۲۱-۲۰۲۰ و اینتراخت فرانکفورت در فصل ۲۲-۲۰۲۱. نام ویکتور بونیفاس و روبرت آندریک این هفته در برگه گلزنان مربوط به آخرین مسابقه فصل لورکوزن در بوندس‌لیگا جای گرفت اما فلورین ویرتز به عنوان برترین بازیکن فصل لیگ آلمان مهم‌ترین خطر تهاجمی تیم آلونسو در مسابقه امشب به شمار می‌رود. او در لیگ اروپا روی ۸ گل اثر مستقیم گذاشته که از هر هم‌تیمی دیگر بیشتر است و همچنین رکورد ۲۸ موقعیت ایجادشده او در جریان بازی در رقابت‌های ۸ فصل اخیر لیگ اروپا بی‌سابقه به شمار می‌رود.

لورکوزن سابقه قهرمانی در جام یوفای سال ۱۹۸۸ با غلبه بر اسپانیول در فینال رفت و برگشت را در کارنامه دارد، آتالانتا برای نخستین حضور خود در دیدار نهایی یک تورنمنت اروپایی آماده می‌شود. لادئا یازدهمین تیم ایتالیایی حاضر در فینال‌های اروپایی خواهد بود. بین نخستین مسابقه قاره‌ای آتالانتا و اولین فینال اروپایی این تیم ۶۰ سال و ۲۶۱ روز فاصله افتاد و رکورد تاریخ قاره سبز به شمار می‌رود. این رکورد البته به زودی همزمان با برگزاری دیدار نهایی لیگ کنفرانس اروپا توسط المپیاکوس (۶۴ سال و ۲۵۹ روز) شکسته می‌شود. 

تیم گاسپرینی همچنین می‌تواند به نخستین تیم ایتالیایی فاتح لیگ اروپا تبدیل شود و این در حالی است که در تمام فصل‌های برگزاری این رقابت‌ها تنها نمایندگان ۴ کشور اسپانیا، انگلیس، آلمان و پرتغال به قهرمانی دست یافته‌اند. آخرین قهرمانی یک تیم ایتالیایی در جام یوفا هم به تیم پارما در سال ۱۹۹۹ برمی‌گردد. آتالانتا البته در دوران حضور گاسپرینی هر ۳ فینال اخیر خود را با شکست پشت سر گذاشته است؛ آخرین بار هفته گذشته و با نتیجه یک بر صفر در مقابل یوونتوس در دیدار نهایی جام حذفی ایتالیا. آتالانتا البته شنبه با گل‌های جان‌لوکا اسکاماکا و شارل دکتلار در مقابل لچه به روند پیروزی برگشت و این نتیجه صعود تیم به رقابت‌های فصل ۲۵-۲۰۲۴ لیگ قهرمانان اروپا را قطعی کرد تا اضطراب شاگردان گاسپرینی برای مسابقه امشب کاهش پیدا کند. 

اسکاماکا در مصاف با لیورپول و المپیک مارسی گل‌های مهم و فوق‌العاده‌ای به ثمر رساند و در مجموع ۶ بار در رقابت‌های فصل جاری لیگ اروپا به گل رسیده است. تنها ۲ بازیکن ایتالیایی دیگر در تاریخ رقابت‌های لیگ اروپا در یک فصل بیشتر از او موفق به گلزنی شده‌اند؛ جوزپه روسی به همراه ویارئال در فصل ۱۱-۲۰۱۰ (۱۰ گل) و چیرو ایموبیله در ترکیب لاتسیو در فصل ۱۸-۲۰۱۷ (۸ گل). 

عملکرد تهاجمی آتالانتا در این فصل فراتر از انتظار بوده اما در دفاع هم اوضاع ایده‌آل است. لادئا به طور میانگین در هر مسابقه از رقابت‌های این فصل لیگ اروپا با تنها ۲.۸ شوت در چارچوب روبه‌رو شده که از هر تیم دیگر کمتر است. در طرف دیگر زمین اما بایرلورکوزن در این فصل مجموعاً ۲۳۲ شوت روانه دروازه حریفان کرده و  از هر تیم دیگر در این فصل (و هر یک از ۵ فصل اخیر لیگ اروپا) بیشتر است. این ۲ تیم پیش‌تر تنها ۲ بار در تورنمنت‌های اروپایی به مصاف هم رفته‌اند و طی آن آتالانتا هر ۲ مسابقه رفت و برگشت مرحله یک پ‌هشتم نهایی فصل ۲۲-۲۰۲۱ لیگ اروپا را برنده شد. 

این هشتمین فینال تاریخ فوتبال اروپا (و اولین مورد بعد از دیدار نهایی فصل ۱۰-۲۰۰۹ لیگ قهرمانان بین بایرن مونیخ و اینتر) بین یک تیم ایتالیایی و یک تیم آلمانی به شمار می‌رود. لورکوزن در ۴ مورد از ۵ مسابقه اخیر در تمام رقابت‌ها به پیروزی دست یافته. تنها تساوی تیم آلونسو به دور برگشت از مرحله نیمه‌نهایی لیگ اروپا مقابل رم برمی‌گردد؛ وقتی لورکوزن با ۲ گل در خانه عقب افتاد اما در دقیقه ۹۷ توسط استانیشیچ به گل تساوی دست یافت. ۶ مورد از ۳۱ گل لورکوزن در رقابت‌های این فصل لیگ اروپا در وقت‌های تلف‌شده نیمه دوم به ثمر رسیده است. از سوی دیگر آتالانتا هم بعد از شکست بی‌اهمیت در دور برگشت مرحله یک چهارم نهایی لیگ اروپا مقابل لیورپول در ۷ مورد از ۹ مسابقه اخیر به پیروزی رسیده. دیدار نهایی لیگ اروپا از ساعت ۲۲:۳۰ امشب به وقت ایران آغاز می‌شود.