به گزارش افرنگ خبر /ساسان شرقی فوق تخصص غدد و متابولیسم و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در برنامه روزنه رادیو گفتگو درباره دیابت در کودکان و بزرگسالان گفتگوکرد.

سوال: آقای دکتر امروز روز جهانی دیابت است و این بیماری خاموش و البته خیلی خطرناک جان خیلی از افراد را گرفته و باعث نابینایی یا قطع عضو خیلی از افراد بی‌توجه شده است. بفرمایید با توجه به شعار امروز که شناخت خطرات و اقدام موثر است چه نکاتی را همه ما و از جمله دیابتی‌ها باید رعایت کنیم؟
شرقی: در دیابت ما فقط با یک قند بالای تنها مواجه نیستیم بلکه مواردی در بیماران مبتلا به دیابت وجود دارند که در اثر عواملی که بعضاً شناخته و بعضاً ناشناخته هستند این موقعیت‌ها بروز می‌کنند از جمله دو تا از مهمترین آن‌ها افزایش سطح چربی‌های خون و افزایش فشار خون است به وضوح نشان داده شده که کنترل و مهار چربی‌های خون و فشار خون به دقت و طبق معیار‌های علمی یعنی به آن اندازه‌ای که توصیه شده نه اینکه مثلاً کسی فشارش ۱۸ بوده حالا ۱۶ شده برسد به آن حدی که تعیین شده این‌ها به اندازه یا حتی بیشتر از کنترل قند خون می‌توانند در پیشگیری از بروز عوارضی مثل درگیری چشمی احیاناً نابینایی، نارسایی کلیه، قطع اندام، سکته‌های قلبی و نارسایی‌های قلبی و مرگ زود هنگام بیماران مبتلا موثر باشند یعنی اینکه اگر شما به عنوان مثال فقط ۴ میلیمتر جیوه فشار خون را پایین بیاورید به اندازه یک درصد کنترل قند ۳ ماهه یا حتی بیش از آن در مهار بروز عوارض دیابت موثر خواهد بود؛ بنابراین توصیه بنده این است که جدای از کنترل قند خون که در جای خود بسیار اهمیت دارد بیماران عزیز باید توجه داشته باشند حتماً سطوح چربی‌ها و فشار خونشان به اندازه‌هایی که توصیه شده کنترل شود والا کنترل صرف قند خون هر چند مهم است، ولی به هیچ عنوان کافی نیست و نمی‌تواند ما را به هدفمان که بهبود کیفیت زندگی بیماران و افزایش طول عمر آن‌ها به حد طبیعی باشد برساند.
سوال: هم وطنی پیامک زده‌اند که افراد با سطح‌های مختلف دانش علمی در فضا‌های وب تولید محتوا می‌کنند و بیشتر افراد با سواد کم هستند و زمان کافی هم در خصوص تولید مطالب در خصوص بعضی باور‌های غلط و درمان و کنترل دیابت را در اختیار ندارند این مسئله برای دنبال کنندگان می‌تواند خیلی خطرناک باشد از کجا متوجه بشویم کدام سایت‌ها معتبر هستند و کدام سایت‌ها غیر معتبر و کدام حرف‌ها درست است و چه حرف‌هایی غلط است. مثلاً جایی می‌گوید فلان چیز را بخورید قند خونتان را کاهش می‌دهد.

شرقی: این سوال بخشی از آن مربوط می‌شود به خود مردم و این که دانسته‌هایشان را از نحوه استفاده از فضای مجازی بالا ببرند و بتوانند سایت‌های معتبر را شناسایی کنند و بخشی هم برمی‌گردد به سیاستگذاران هر کشور و سیاستگذاران بین‌المللی، خوشبختانه مجامع بین‌المللی و مجامع کشوری کنترل دیابت شناخته شده و معرفی شده هستند و در همان فضای مجازی کافی است جستجویی انجام شود که مثلاً منابع معتبر دیابت، خواهش بنده این است که از این منابع معتبر که لیست آن هم در خود فضای مجازی در دسترس است استفاده شود و موارد جسته و گریخته‌ای که در جا‌های مختلف در انواع فضای مجازی مطرح می‌شود نمی‌توانیم همه را غربال کنیم و غربال کردن این‌ها کار سختی است و شاید به نوعی نشدنی باشد و قوانین فضای مجازی هم می‌گوید تا وقتی که آسیب جدی وارد نشود و خشونتی در کار نباشد مجاز هستند هرچه می‌خواهند بنویسند، ولی از همان فهرستی که در خود فضای مجازی وجود دارد ابتدا اگر یک جستجویی بشود و با مراجعه به آن منابع کسب اطلاع شود فکر می‌کنم راهگشا خواهد بود.

سوال: پیام دیگری آمده است که آیا افراد لاغر به دیابت مبتلا نمی‌شوند؟

شرقی: این متاسفانه یکی از آن باور‌های اشتباه است اکثر بیمارانی که دیابت نوع دو دارند چاق هستند، ولی من قید اکثر را در ابتدای عرایضم آوردم یعنی نه همه بیمارانی که دیابت نوع دو دارند، در دیابت نوع یک که در ابتدای بیماری لاغر می‌شوند و به طور قابل توجهی هم لاغر می‌شوند، اما بیماران دیابت نوع ۲ غالباً چاق هستند، ولی ممکن است چاق هم نباشند.

سوال: پس افراد لاغر هم ممکن است دیابت بگیرند، دوستی دیگر نوشته پیشنهاد من این است که کف دست سیر بمالیم که باعث کاهش قند ما بشود. این پیشنهاد به نظر شما درست است؟

شرقی: این پیشنهاد باید با موازین علمی بررسی شود هر ادعایی باید یک سری معیار‌های جدی داشته باشد که این ادعای سیر در کف دست از این موازین برخوردار نیست.

سوال: برگزاری کلاس‌های آموزشی، اطلاع رسانی از طرق مختلف به نظر شما می‌تواند با توجه به شعار امروز یعنی شناخت خطرات و اقدامات موثر تاثیرگذار باشد؟
شرقی: قطعاً این طور است این را به همان موازین علمی که عرض کردم در مورد سیر وجود ندارد، در مورد این اقداماتی که شما فرمودید این موازین وجود دارند و ثابت شده انواع اطلاع رسانی و افزایش سطح سواد و سلامت به طور عام و دیابت به طور خاص می‌تواند به طور قابل توجهی و به طرز مقرون به صرفه‌ای جلوی بروز و پیشرفت دیابت را بگیرد.

سوال: آقای دکتر علائم دیابت در کودکان را می‌فرمایید.

شرقی: عمده دیابت در کودکان دیابت نوع یک است که با علائم نسبتاً شدیدی هم خودش را نشان می‌دهد یعنی پرنوشی، فرد به کرات تشنه می‌شود، پر ادراری یعنی به کرات طی روز و شب نیاز به رفتن به دستشویی پیدا می‌کند و وزنش را از دست می‌دهد این سه پایه تشخیصی دیابت نوع یک در کودکان هستند، ولی متاسفانه با توجه به سبک زندگی شهرنشینی جدید و عدم فعالیت و مصرف فست فود‌ها چاقی و به تبع آن دیابت نوع ۲ هم در کودکان رو به افزایش است و به طور جدی رو به افزایش است و این دیابت نوع ۲ در کودکان مثل بالغین علامت خاصی ندارد.

سوال: یک جمله طلایی از شما بشنویم.

شرقی: با رعایت اصول زندگی صحیح، تغذیه و فعالیت بدنی، مراجعه به پزشک در صورت لزوم و مصرف دارو‌های لازم تمام جنبه‌های دیابت و عوارض همراهش را باید مهار کنیم تا بتوانیم از زندگی طبیعی برخوردار باشیم.