در دنیای مدرن و پیشرفته امروز، حفظ سلامتی افراد و جلوگیری از بروز بیماری‌ها یکی از دغدغه‌های جوامع محسوب می‌شود و به همین دلیل شناسایی عوامل مرتبط به ایجاد بیماری و همچنین بهبود سلامت و تهدیدهای آن همواره مورد توجه پژوهشگران و محققان این حوزه است.

بر اساس این مطلب که از سوی محمدرضا سیدی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی در زمینه «پیشگیری از مشکلات اسکلتی عضلانی در پشت میزنشینان و کارمندان‌» تهیه شده و در اختیار ایسنا قرار گرفته، ‌آمده است: زندگی ماشینی امروزه بشر با ایجاد فقر حرکتی و همچنین وضعیت‌های بدنی نامناسب و ضعف عضلانی باعث تهدید وضعیت درستی و سلامت افراد جامعه شده است.

یکی از عواملی که بر وضعیت سلامت افراد اثر می‌گذارد، وضعیت بدنی یا نحوه قرارگیری قسمت‌های مختلف بدن نسبت به یکدیگر است و وضعیت بدنی ما دستخوش تغییرات در عوامل متعددی نظیر سن، نوع تفریحات، عوامل ساختاری، عوامل عاطفی و روانی جامعه و فرهنگ و در نهایت شغل افراد قرار می‌گیرد و از میان عوامل ذکر شده شغل یا حرفه هر فرد با توجه به ساعات طولانی قرارگیری در یک وضعیت مشخص بدنی یا استفاده مداوم  از یک یا چند گروه عضلانی خاص از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

از رایج‌ترین وضعیت‌های بدنی حین کار وضعیت‌های نشسته یا ایستاده است؛ پژوهش‌های علمی متعددی روی اثرات این وضعیت‌های بدنی حین کار صورت گرفته و مطالعات نشان داده است وضعیت‌های کاری ایستاده میزان کالری بیشتری مصرف می‌کند و برای سلامتی افراد مناسب‌تر هستند اما ایجاد شرایطی برای کار در وضعیت ایستاده معمولا هزینه بیشتری نیاز دارد و در سمت مقابل کار کردن در وضعیت نشسته مانع بروز خستگی در پاها شده و برای افراد احساس راحتی بیشتری دارد اما همزمان باعث تحت فشار قرار گرفتن ستون فقرات و ایجاد چاقی می‌شود.

مطالعات نشان داده‌اند که ما حین نشستن توانایی تمرکز بیشتری داریم اما این تمرکز به ازای هر ساعت نشستن به مرور کم و کمتر می‌شود. در نتیجه بهترین عملکرد شناختی ما در ترکیبی از ایستادن و نشستن حاصل خواهد شد. محققین نشان داده‌اند در یک بازه یک ساله شخصی که در وضعیت ایستاده کار می‌کند بیش از ۹۲ هزار کالری بیشتر از شخصی که در حالت نشسته کار می‌کند می‌سوزاند که این عدد معادل ۳۸ بار اجرای دوی ماراتن در سال است.

نتیجه تحقیق روی حدود ۱۲۵ هزار نفر نیز نشان داده است افراد غیرفعالی که بیش از ۶ ساعت در روز می‌نشینند ۹۴ درصد احتمال مرگ در آن‌ها بیشتر از افراد فعالی است که کمتر از ۳ ساعت در روز می‌نشینند، البته این میزان زمان نشستن شامل نشستن پشت رایانه، نشستن در محل کار، نشستن در خودرو یا مترو، نشستن در منزل حین تماشای تلویزیون و... است.

علاوه بر میزان زمان نشستن در طول روز، نوع قرارگیری اندام‌های مختلف در حین نشستن نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هریک از انواع قرار گرفتن روی صندلی می‌تواند فشارها و نیروهای متفاوتی را به ساختارهای اسکلتی، عضلانی و مفصلی بدن وارد کند و در تصویر زیر انواع مختلفی از نشستن‌های افراد روی صندلی را مشاهده می‌کنید.

اگر خطرات و آسیب‌های مربوط به وضعیت نامناسب بدنی یا میزان زمان طولانی نشستن را با کار با رایانه ترکیب کنیم، خواهیم دید که افراد پشت میز نشین و کارمندان، احتمال بروز مشکلات و عوارض بسیار متفاوتی در فرد قوت خواهد گرفت.

عوارض ناشی از نشستن طولانی و کار با رایانه

معمول‌ترین عوارض ناشی از نشستن طولانی و کار را رایانه شامل بروز مشکلات اسکلتی و عضلانی، مشکلات بینایی (خستگی چشم، پیر چشمی و ...)، آسیب فشارهای مداوم به سیستم اسکلتی (دیسک گردنی، دیسک کمری، تونل کارپال)، سردرد، اختلالات استرس (عدم تمرکز، سرگیجه و ...) و اختلالات خواب  است.

راهکارهای پیشگیرانه

برای پیشگیری از بروز این عوارض و داشتن وضعیت سلامتی بهتر، می‌توان از اجرای تمرینات منظم و ساده ورزشی در محل کار در کنار رعایت الگوی صحیح نشستن و ارگونومی وسایل کار بهره برد. خوشبختانه با پیشرفت فراگیر استفاده از نرم‌افزارهای گوشی هوشمند، نرم‌افزارهای مربوط به تمرینات کششی و قدرتی مناسب در محل کار و یا نرم‌افزارهایی که مراقب زیاد نشدن میزان زمان نشستن شما هستند نیز میسر شده است و با یک جستجوی ساده می‌توانید انواعی از این نرم افزارهای کاربردی را در گوشی همراه خود داشته باشید و با استفاده از تمرینات زیر نیز می‌توان تا حد بسیار زیادی از بروز مشکلات اسکلتی عضلانی مرتبط با وضعیت بدنی نشسته حین کار جلوگیری کرد.