آسیب‌های اجتماعی صورت پیدا و پنهانی دارد، گاهی در کوچه و خیابان‌های شهر آشکار است و گاهی در زیر پوست شهر دنبال قربانی می‌گردد، قربانی‌هایی که محصول وضعیت جامعه هستند، پهن شدن سفره‌ی فقر در نبود حمایت اجتماعی بستر مناسبی برای پرورش انواع آسیب‌هایی است که علاوه بر زنان و مردان دامان کودکان را می‌گیرد، این‌طور می‌شود که سر چهارراه‌های شهر دسته دسته کودک درحال پاک کردن شیشه خودروها هستند، یا شاید در کارگاه‌های غیرمجاز مشغول کاری هستند که مناسب سن آنها نیست، کار در کوره‌های آجر پزی، مترو، جمع‌آوری زباله و پسماند همه و همه همان ظاهر پیدای آسیبی به‌نام کار کردن کودکان است.
پاندمی کرونا و کودکان کار
اما در چنین وضعیتی یک ویروس جهان‌گیر می‌شود تا همه‌ی این آسیب‌ها را بیشتر کند، مانند یک متغیر تقویت کننده سبب تعمیق فقر می‌شود تا کودکانِ بیشتری را راهی خیابان و کار اجباری کند، طوری‌که یک پژوهشگر حوزه سیاست اجتماعی با اشاره به این‌که بحران کووید۱۹ باعث سوق دادن میلیون‌ها کودک به‌سمت کار شد به می‌گوید: «طبق اعلام رسمی سازمان بین‌المللی کار، برای اولین بار در ۲۰ سال گذشته روند کارکودکان در جهان افزایشی شده است.»
روزبه کردونی ادامه می‌دهد: «بیماری دنیاگیر کرونا باعث افزایش فقر و نابودی درآمد خانواده‌ها بویژه اقشار فقیرتر شد، لذا خانواده‌ها از کار کودک به عنوان یک سیستم حمایتی استفاده کردند. در مواقع بحران، کار کودکان به مکانیسم مقابله برای بسیاری از خانواده‌ها تبدیل می‌شود. با افزایش فقر، بسته شدن مدارس و کاهش دسترسی به خدمات اجتماعی، کودکان بیشتری به سمت نیروی کار سوق داده می‌شوند.»
افزایش فقر شدید، رنج کرونا برای کودکان
رئیس سابق موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی بیان می‌کند: «طبق محاسبات بین‌المللی افزایش یک درصدی فقر منجر به افزایش حداقل ۰.۷ درصدی کار کودکان در برخی کشورها می‌شود.»
کردونی با اشاره به این‌که «برآورد می‌شود حدود ۷۰ میلیون کودک به جمعیت ۳۸۰ میلیون نفری کودکانی که در جهان دارای فقر شدید هستند اضافه شود.» می‌گوید: «گروه‌های جمعیتی آسیب‌پذیر شاغلین در اقتصاد غیررسمی، مهاجران و دهک‌های پایین درآمدی بیشترین آسیب را از رکود اقتصادی، افزایش غیررسمی بیکاری، کاهش عمومی استانداردهای زندگی، شوک‌های بهداشتی و سیستم‌های حمایت اجتماعی ناکافی خواهند دید و لذا کودکان این گروه‌های جمعیتی بیشتر از سایر اقشار در معرض ریسک هستند.»
کرونا، فقر و کودک کار؛ ایران استثنا نیست
این پژوهشگر رفاهی با اشاره به این موضوع که «وقتی کرونا در سطح جهانی این تاثیرات گسترده و مخرب را بر تشدید فقر و کارکودک داشته است قابل پیش‌بینی است که در کشور ما هم این اثرات را داشته باشد.» بیان می‌کند: «تحقیقی که در خصوص وضعیت کودکان خانواده‌های کم در آمد در شهر تهران انجام شده است نشان دهنده تاثیرات مخرب کووید۱۹ بر وضعیت این کودکان است. در چنین شرایطی هم با افزایش کودکان کار و هم با بدتر شدن وضعیت کودکانی که در حال کار هستند مواجه خواهیم شد، طوری‌که ممکن است تعداد زیادی از کودکان کار مجبور به انجام بدترین اشکال کار شوند که آسیب قابل توجهی به سلامت و ایمنی آنها وارد می‌کند.»
روزبه کردونی در پایان تاکید می‌کند: «فهم دقیق و مبتنی بر شواهد از اثرات گسترده اجتماعی اقتصادی کرونا و طراحی نظام حمایتی مبتنی بر آن شناخت، تنها راه مواجه با تاثیرات گسترده اجتماعی اقتصادی کرونا است. ارائه راه‌کارهای مفروض و فست فودی، ساده سازی و تقلیل مسائل، توسل به مواجهه با مسائل اجتماعی در ساحت غیر اجتماعی طوری‌که مسائل اجتماعی را در دام نزاع‌های سیاسی و رقابت‌های جناحی اسیر کند و کم توجهی به نقش نهادهای مدنی مهم‌ترین آفت‌هایی است که مواجه با مسائل اجتماعی را در شرایط فعلی تهدید می‌کند.»/ منبع: خبرآنلاین
