آموزش و پرورش حدود سه سال تحصیلی متاثر از کرونا بود و کرونا چالش‌های بسیاری را برای مسائل یادگیری و افت تحصیلی دانش‌آموزان ایجاد کرد. همچنین کرونا از حیث روانشناختی دانش‌آموزان را با چالش‌های اجتماعی مانند رشد عاطفی دچار اختلال کرد، معضلات مانند استرس، اضطراب، افسردگی، انزوا، احساس تنهایی چالش‌هایی بود که در این مدت بواسطه کرونا عارض شد.
خوشبختانه با روی کار آمدن دولت سیزدهم، زیرساخت‌های آموزش حضوری بواسطه واکسیناسیون دانش آموزان تامین شد تا بتوان نسبت به آموزش حضوری اقدام کرد. بنده از مقام محترم ریاست جمهوری و وزارت بهداشت به دلیل ورود مجاهدانه خود در روند واکسیناسیون تشکر می کنم.
واکسیناسیون همه جامعه یکی از توفیقاتی بود که در دولت سیزدهم به ثمر رسید و یک تحول اجتماعی در کشور را ایجاد کرد.
از ابتدای شروع به کار دولت موضوع واکسیناسیون شعار و سیاست اصلی دولت برای ایجاد یک محیط مناسب زندگی و اجتماعی برای آحاد مردم بود، بنابراین پس از آغاز واکسیناسیون تا کنون ۹۵ درصد فرهنگیان دز اول، ۹۲ درصد دز دوم و بیش از ۵۰ درصد آنها دز سوم واکسن را دریافت کردند.
همچنین اینکه ۹۲ درصد دانش‌آموزان دز اول و ۸۰ درصد دز دوم واکسن را دریافت کردند که این موضوع واکسیناسیون یک زیرساخت اساسی برای حضور دانش آموزان در مدارس بود.
زیرساخت دیگر برای آموزش حضوری سامانه ایران من بود که برای همه اقشار این بستر فراهم است که بتوانند نظام بهداشتی را رصد کنند.
سامانه ایران من در آموزش و پرورش مستقر شد و این امکان را فراهم کرد تا بدانیم کدام دانش آموزان واکسینه شدند و همچنین دانش‌آموزان مبتلا یا در معرض ابتلا به کرونا هم شناسایی شوند، در واقع رصد مراقبت کرونایی دانش آموزان از طریق بستر این سامانه که از سیدا فعال شده است، را دنبال میکنیم.
همچنین اینکه با توجه به اقتضائات خاص نظام تعلیم و تربیت، آموزش مجازی اصل عدالت آموزشی را هم خدشه دار کرده است، هرچند که دانش آموزانی با وضعیت اقتصادی مناسب توانستند از آموزش در بستر فضای مجازی استفاده کنند و به سایر روش‌های جبران افت عقب‌ماندگی تحصیلی مانند معلم خصوصی دسترسی داشته باشند اما بسیاری از دانش آموزان هم از این امکانات محروم هستند.
به همین دلیل در این بستر رقابت آموزشی، بخش عمده‌ای از دانش آموزان از تحصیل عقب افتادند، همچنین عده‌ای از دانش آموزان سه سال تحصیلی را از دست دادند، کلاس سومی‌های کنونی ما در آن زمان کلاس اول بودند که سال را نیمه رها کردند، برخی دیگر هم که امسال قرار است در کنکور سراسری شرکت کنند، در مدت سه سال گذشته از آموزش حضوری محروم بودند.
در نهایت همه موانع دست به دست به هم داد که خوشبختانه دولت و شخص ریاست جمهوری تاکید بر آموزش حضوری کنند و آموزش و پرورش مکلف به تامین زیرساخت‌های آموزش حضوری شد تا بستر سازی برای از سرگیری آموزش حضوری صورت گرفت.
آموزش حضوری از ۱۴ فروردین ماه آغاز شد، با وجود اعلام خبر بازگشایی در تعطیلات نوروزی و اینکه بسیاری از همکاران در سفر بودند و مدارس به ستاد اسکان نوروزی فرهنگیان تبدیل شده بود، مدیران و معلمان مجاهدانه تلاش کردند تا بستر لازم را برای حضور دانش آموزان فراهم کردند و استقبال دانش آموزان و خانواده‌ها شگفت انگیز بود.
میزان حضور دانش آموزان در روز ۱۴ فروردین ماه ۸۳ درصد بود که این استقبال به مرور افزایش یافت که آخرین آمار حضور ۸۹ درصدی دانش آموزان را نشان می‌دهد. استقبال دانش آموزان از آموزش حضوری نشان دهنده احساس نیاز خانواده‌ها و دانش آموزان بود که خواستار بازگشت به مدرسه بودند.
همچنین معلمان هم به همین صورت در دوره آموزش مجازی بیش از ۱۰ ساعت کار می‌کردند که به لحاظ سلامتی برای معلم و دانش آموز چالش‌هایی ایجاد شد.
همکاری نکردن رانندگان سرویس‌ها یکی از چالش‌هایی است که پس از آغاز آموزش حضوری با آن مواجه شدیم. با توجه به اینکه یک ماه به پایان سال تحصیلی باقی مانده، رانندگان تمایل چندانی به همکاری با مدارس ندارند و اگر هم تمایل به همکاری داشته باشند، هزینه‌ها و حق الزحمه بسیار را طلب می کنند.
دانش آموزان دبستان ۸۳ درصد و دانش آموزان متوسطه ۹۳ درصد در کلاس‌های درس حاضر شدند، کمبود سرویس ایاب و ذهاب می تواند یکی از دلیل این اختلاف حضور دانش آموزان متوسطه و دبستان باشد چرا که دانش آموزان متوسطه می توانند از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنند اما دانش آموزان دوره ابتدایی نمی توانند با وسایل حمل و نقل عمومی رفت و آمد کنند.
بنابراین می طلبد که نسبت به ساماندهی سرویس‌های ایاب و ذهاب دانش آموزان همکاری بیشتری داشته باشیم، البته مدیران مدارس همه تلاش خود را بکار گرفتند که رفت و آمد دانش آموزان تسهیل شود اما تا کنون این امکان میسر نشده که همه نیازهای خانواده‌ها تامین شود.
همچنین بخشی از این موضوع به عدم تمایل رانندگان سرویس‌ها و بخشی دیگر به عدم همکاری شهرداری‌ها برمی گردد، توقع ما از شهرداری‌ها این بود که یک سری مشوق‌هایی را برای سرویس و رانندگان سرویس پیش‌بینی کنند.
بطور مثال شهرداری‌ها برای سال ۱۴۰۱ می توانند پیش بینی کنند که از رانندگانی که با مدارس همکاری کرده‌اند، عوارض شهری نگیرند یا یک سری مشوق‌هایی را در اختیار آنها قرار دهند که تمایل به همکاری رانندگان با مدارس افزایش یابد.
آموزش و پرورش مشوقی برای رانندگان ندارد، اگر بخواهیم هزینه سرویس‌های ایاب و ذهاب دانش آموزان را افزایش دهیم، برای خانواده‌ها بار مالی دارد.
بنابراین دو پیشنهاد به وزارت کشور داشتیم که در وهله اول نسبت به معافیت عوارض شهرداری تاکسیران‌هایی که با آموزش و پرورش همکاری می کنند، اقدام کنند و یا سنجی کنند که آیا می توانند نسبت به سهمیه سوخت برای سرویس‌های آموزش و پرورش مشوق‌هایی قائل شوند.
امیدواریم با همکاری شهرداری‌ها بویژه در شهر تهران و البرز و سایر کلان‌شهرها نسبت به ساماندهی سرویس‌ها اقدام کنیم.
البته یک بخشی از کمبود سرویس‌های ایاب و ذهاب مرتفع شد و وضعیت نسبت به هفته گذشته بهتر شد اما تا رسیدن به نقطه مطلوب و رفع همه نیاز دانش آموزان فاصله وجود دارد.
شاد یک ظرفیت مناسب را در دوران کرونا برای دانش آموزان ایجاد کرد که در واقع تهدید کرونا را به یک فرصت تبدیل کرد، بنابراین شاد باید تقویت شود و قابلیت‌هاش ارتقا یابد و هم اینکه این بستر به عنوان یک مکمل درس به کمک معلم بیاید و بخشی از فعالیت‌های کلاسی مانند ارزشیابی از طریق بستر شاد دنبال شود.
همچنین اینکه در سند تحول بنیادین هم به موضوع آموزش مجازی تاکید شد اما اکنون تمرکز ما بر آموزش حضوری است، سیاست براین است که در مدت زمان باقی مانده آموزش را صرفا به صورت حضوری داشته باشیم.
آموزش ترکیبی در این دوره باقی مانده از سال مد نظر ما نیست و صرفا آموزش حضوری دنبال می شود و در مدارس خدمتگزار دانش‌آموزان هستیم.
چراکه وقتی معلمی موظف است که ۲۴ ساعت در مدرسه تدریس کند، نمی توان توقع داشت که ۱۰ ساعت دیگر را هم در فضای مجازی برای دانش آموزان فعالیت کند یا معلمی که ۲شیفت در مدرسه کار می کند، دیگر فرصتی برای آموزش مجازی ندارد.
اما در بخشنامه آموزش حضوری، امکان استفاده از آموزش مجازی برای سه دسته از دانش آموزان پیش بینی شده است، دانش آموزان دارای بیماری زمینه‌ای، دارای علائم بیماری یا در معرض ابتلا به کرونا هستند، می‌توانند از آموزش مجازی استفاده کنند.
معلم محتوای مورد نیاز را در اختیار این سه دسته از دانش‌آموزان قرار می‌دهد تا از تحصیل جانمانند اما اصل کار در این مدت این است که آموزش به صورت حضوری دنبال شود.
آموزش و پرورش مجری مصوبات در زمان آلودگی هوا است، همچنان که مجری مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا بود و هر تصمیمی که گرفته شود، آموزش و پرورش مکلف به اجراست.
بطور مثال برخی از شهرهای استان خوزستان، کرمانشاه و دوره ابتدایی در استان البرز به دلیل وجود ریزگردها تعطیل شدند، به همین دلیل آموزش و پرورش ملکف شد تا آموزش حضوری نداشته باشد.
اعلام تعطیلی مدارس یا موجه بودن غیبت دانش‌آموزان با بیماری‌های ریوی و قلبی براساس مصوبات است، هرچیزی که ستاد تصویب کند، برای آموزش و پرورش لازم الاجراست.
اما یک توقع که در خصوص موضوع آلودگی و ریزگردها داریم این است که دستگاه‌های متولی مانند هواشناسی و محیط زیست از قبل آموزش و پرورش را در جریان امور قرار دهند، یعنی ما از قبل بدانیم که هفته آینده قرار است که چه اتفاقی بیفتد و کدام شهرهای ما در معرض خطر هستند تا با تصمیمات ناگهانی و لحظه‌ای مواجه نشویم و بتوانیم در چنین مواقعی سناریوهایی را تعریف و راه‌حل‌های جایگزین و منطقی را برای حل این بحران پیش بینی کنیم.
بطور مثال مدارس تهران در بهمن ماه سال ۹۸ تقریبا نصف ماه به دلیل آلودگی هوا تعطیل بودند، اگر بخواهیم این تعطیلی به دلیل آلودگی هوا را جبران کنیم، فرصتی وجود ندارد چراکه قانونگذار شروع سال تحصیلی مهرماه و پایان آن اردیبهشت ماه تعریف کرده است و آموزش و پرورش باید کل تعطیلی مدارس به واسطه اقتضائات را در زمان باقی مانده جبران کند.
همچنین اینکه در اسناد آموزش و پرورش زمان حضور دانش آموزان پیش بینی و مشخص شده که دانش آموز ابتدایی و متوسطه هرکدام چند روز کلاس درس داشته باشند، بنابراین زمان مشخص شده و ما با توجه به اقتضائات این زمان را از دست می دهیم و باید برای جبران این فرصت های از دست رفته برنامه ریزی کنیم.
این چالش‌ها می طلبد تا نهادهای مسوول از قبل آموزش و پرورش را درجریان امور قرار دهند و همچنین اینکه نسبت به رفع اساسی معضل بوجود آمده اقدام کنند.
یک سری شایعات در فضای مجازی درباره حذف برخی از محتواها از کتاب درسی پخش شده است اما باید بگویم که امسال حذفیات کرونایی نداریم، همه آزمون‌ها از تمامی محتواهای کتاب درسی انجام می‌شود.
تصمیم آموزش و پرورش این است و تغییر هم نمی کند، لطفا دانش آموزان به شایعات هم توجه نکنند. امتحانات پایان خرداد ماه از تمامی دروس و کتب انجام می‌شود و حذفیات سنوات گذشته را امسال نداریم.
با توجه به اینکه امتحانات حضوری و از تمامی دروس است، دانش آموزان برای رفع اشکال و اطلاع از میزان بارم بندی مطالب در کلاس‌های درس حاضر باشند.
همچنین مرکز سنجش آموزش و پرورش برای دانش‌آموزان مبتلا به کرونا فضاهای ایزوله ای را پیش بینی کرده اما حتما در زمان مشخص باید در آزمون حضوری شرکت کنند.
برای جبران افت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی پیشنهاداتی مطرح شد که یکی از موضوعات افزایش یک ماه به سال تحصیلی بود که عملیاتی نشد.
وزیر آموزش و پرورش هم اعلام کرد که براساس قانون مجلس ابتدای سال تحصیلی اول مهرماه و پایان سال تحصیلی پایان اردیبهشت است و امتحانات باید در خردادماه برگزار شود.
موضوع افزایش سال تحصیلی را یا مجلس و یا ستاد مقابله با کرونا باید تصویب می کرد.
سیاست آموزش و پرورش این است که این جبران عقب ماندگی تحصیلی از طریق همین بازده زمانی قانونی دنبال را دنبال کند، بنابراین افزایش سال تحصیلی نداریم. تمرکز بر این است که در این بازده زمانی خدمتگزار دانش آموزان باشیم.
