به گزارش افرنگ خبر / اکسپوی۲۰۲۰ دبی با یک‌سال تاخیر به‌علت شیوع ویروس کرونا، در سایه اما و اگرهای برگزاری یا عدم برگزاری در سه‌ماهه آخر سال۲۰۲۱ فعالیت خود را آغاز کرد؛ تاخیری که اگر اتفاق نمی‌افتاد می‌توانست موجب شود ایران شانس حضور در اولین اکسپوی خاورمیانه در نزدیک‌ترین کشور به‌خود را از دست بدهد. امارات‌متحده‌عربی در رقابت با روسیه، برزیل و ترکیه در سال۲۰۱۳ برنده امتیاز میزبانی این رویداد جهانی با قدمت ۱۷۰ساله شد و براساس آمار و اطلاعات اعلام‌شده برای برگزاری شایسته این رویداد حدود ۷میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کرده است.

ایران با سابقه حضور از اولین دوره برگزاری اکسپوی لندن در۱۸۵۲، برای یازدهمین‌بار در این رویداد مشارکت کرد و برای دومین‌بار پس از اکسپوی میلان با تحویل‌گرفتن زمین نمایشگاهی از میزبان نسبت به ساخت پاویون یا همان نمایشگاه خود اقدام کرد. انتظار می‌رفت ایران با تکیه‌بر تجربیات گذشته خود بتواند در قامت کشوری با تمدن چندهزارساله با استفاده از مولفه‌های منحصربه‌فرد فرهنگ و هنر خود، در قالبی نوین پیشرفت‌های شگرف پس از انقلاب اسلامی را به نمایش بگذارد. در این نوشتار برآنیم تا با نگاهی کلی به اکسپوی۲۰۲۰، پاویون جمهوری اسلامی ایران را مورد بررسی قرار دهیم.

  اکسپوی شکست‌خورده

امارات‌متحده‌عربی ۴۳۷هکتار زمین را برای ساخت محوطه اکسپوی۲۰۲۰ دراختیار طراحان برتر دنیا گذاشت و زیرساخت‌های لازم ازجمله آب و برق را برای بزرگ‌ترین پنج‌سالانه فرهنگی دنیا فراهم آورد تا پیش‌بینی‌های خود برای تبدیل دبی به مرکز توریسم و تسریع رشد اقتصادی کشورش را محقق کند؛ هرچند ویروس کرونا مانع از افتتاح و برگزاری به‌موقع المپیک فرهنگ، تاریخ و آموزش شد. برگزاری این رویداد جهانی در امارات درحالی انجام شد که بسیاری درباره زمان برگزاری آن ابراز تردید کردند. با این‌حال صنعت توریسم امارات که به‌علت همه‌گیری کووید-۱۹ لطمه بزرگی خورده بود، برگزاری این جشنواره را به چشم یک معجزه برای رهایی از رکود بزرگ اقتصادی دید و با نگاه به پیش‌بینی‌های درآمد ۳۳میلیارد دلاری از برگزاری اکسپوی۲۰۲۰، این رویداد را برگزار کرد. اگرچه پیش‌بینی‌های مقامات امارات، بازدید ۲۵ تا ۳۰میلیون نفر از این برنامه جهانی را تخمین می‌زدند اما تا همین امروز تنها با ۱۵میلیون بازدید نیمی از انتظار آنها به‌وقوع پیوسته است.

عدم استقبال از اکسپو تا آنجا پیش رفت که قیمت بلیت یک‌روزه که ۹۵درهم اعلام شده بود به یک‌ماهه با ۹۵درهم تغییر یافت و به‌علت عدم استقبال دوباره مخاطبان، قیمت بلیت دوماهه به ۵۰درهم کاهش داده شد. توزیع بلیت رایگان در مبادی و ورودی بین بازدیدکنندگان در اواسط ژانویه تا آغاز فوریه و اعلام چندروز بازدید رایگان از اکسپو، سیاست‌هایی بود که برگزارکنندگان برای افزایش مخاطب اتخاذ کردند؛ هرچند این سیاست‌ها هم تاثیر چندانی در آمار و ارقام تعداد بازدید نداشت.

همه‌گیری سویه جدید کرونا (اُمکیرون) نیز مزید بر علت شد تا مانند المپیک ژاپن، بزرگ‌ترین پلتفرم فرهنگی ملل نتواند توفیقی در نزدیک شدن به آمارهای پیش‌بینی‌شده مخاطب را به‌دست آورد. برگزاری کنسرت‌های رایگان با حضور ستاره‌های موسیقی جهان هم نتوانست بر ترس از ابتلا به کرونا غلبه کند و بار دیگر تلاش‌های امارات برای جذب مخاطب به شکست انجامید. بخش عمده زیرساخت‌ها ازجمله پارکینگ‌ها، انبارها و آپارتمان‌های تعبیه‌شده در دهکده اکسپو بلااستفاده مانده و در بهترین حالت تنها ۵۰درصد آنها مورد استفاده قرار گرفته است.

 ازسوی دیگر فشارهای گروه‌های مردم‌نهاد و حقوق بشر برای بایکوت این مراسم در امارات‌متحده نیز بی‌تاثیر نبود. تنها چندماه مانده به برگزاری مراسم اکسپو در سال۲۰۲۰ بود که حساسیت‌های کشورهای اروپایی به‌علت فشار امارات بر کارگران مهاجر در رسانه‌ها و افکارعمومی مطرح شد و به‌دنبال آن کمپین‌های بسیاری علیه امارات به‌خاطر عدم رعایت حقوق زنان و کارگران و همچنین نقش آنها در حملات به یمن برای بایکوت اکسپوی۲۰۲۰ شکل گرفت که اینها نیز در میزان بازدید و توجه توریست‌ها به این نمایشگاه تاثیرگذار بود.