وی ادامه داد: آمار کودکان پایه اول ابتدایی به دلیل اهمیت ویژه در آمار وزارت خانه و سازمان برنامه به عنوان مهم ترین شاخصهای عملکردی صورت جداگانه بررسی می‌شود، اگر کودکی دسترسی به آموزش نداشته باشد. امکان دارد تا آخر عمر دسترسی پیدا نکند.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش افزود: پوشش ظاهری کل دانش آموزان ثبت‌نامی در یک دوره تحصیلی فارغ از اینکه در آن سن باشند یا نباشند، بر تعداد جمعیت در سن متعارف دوره تحصیلی محاسبه می‌شود که پوشش واقعی یا ۱۰۰ یا کمتر از ۱۰۰ است، اما پوشش ظاهری بیشتر است.
حکیم زاده خاطرنشان کرد: پوشش ویژه گروه سنی هم این گونه است که بدانیم در یک گروه سنی مشخص چه تعداد از دانش آموزان فارغ از اینکه در چه دوره ای بوده، ثبت نام کرده‌اند. این نوع پوشش تحصیلی یکی از شاخصهای مهم توسعه انسانی است که در رده بندی سازمان ملل متحد به این موضوع توجه می‌شود.
وی تاکید کرد: بازمانده از تحصیل براساس تعریف یونسکو به کودکانی گفته می‌شود که در بازه سنی مشخص ثبت نام در مدرسه هستند، اما در داخل مدرسه مشغول تحصیل نیستند.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش افزود: تعداد بازماندگان از تحصیل براساس تعداد موالید و آمار دقیق ثبت احوال بررسی می‌شود که آنها اعلام می کنند چه تعداد کودک ۶ تا ۱۱ ساله در کشور وجود دارد و سپس با آمار ثبت نام آموزش و پرورش تطبیق داده می‌شود. آمار بازماندگان از تحصیل تفاوت تعداد کودکان و ثبت نامی‌ها در مدرسه است. هر عدد و رقم خارج از این صحت ندارد.
کاهش ۲۵۰۰۰ نفری بازماندگان از تحصیل
حکیم زاده عنوان کرد: تعداد بازماندگان از تحصیل دوره ابتدایی در سال جاری ۱۸۵ هزار نفر است که نسبت به آمار ۲۱۰ هزار نفر بازمانده سال قبل کاهش ۲۵ هزار نفری را نشان می دهد.
وی یادآورشد: آمار ثبت نام دوره ابتدایی در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ هشت میلیون و ۷۶۵ نفر پیش بینی شده است، اما آمار ثبت نام هشت میلیون و ۷۹۰ بوده، یعنی پوشش ظاهری ۱۱.۲۸ درصد است.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش اظهار کرد: همچنین پیش بینی آمار ثبت نام دوره متوسطه اول سه میلیون و ۷۳۳ نفر و ثبت نام سه میلیون و ۶۷۶ نفر است و براین اساس پوشش ظاهری ۹۹.۴۶ درصد بدست آمده است.
حکیم زاده افزود: همچنین پیش بینی آمار ثبت نام در دوره متوسطه دوم سه میلیون و ۲۶ هزار نفر و ثبت نام ۲ میلیون و ۹۰۸ نفر بوده که پوشش ظاهری بر این اساس ۹۶.۱ درصد است.
وی تاکید کرد: در پایه اول ابتدایی یک میلیون و ۷۵۶ هزار دانش آموزان ثبت شده و موالید ثبت نام یک میلیون و ۵۴۶ بوده که پوشش ظاهری ۱۱۳ درصد است.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش گفت: در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۰، ۹۵.۰۳ درصد پوشش تحصیلی واقعی پایه اول ابتدایی وجود دارد که سال گذشته ۹۴.۰۶ درصد و در سال قبل تر ۹۷.۲۲ درصد بوده است، این کاهش به دلیل شیوع ویروس کرونا بود که خانواده‌ها به دلیل ترس از کرونا و ضعیف شدن پایه آنها را ثبت نام نکرده اند، اما تعداد بسیاری از هفت سال تمام‌ها امسال ثبت نام کرده اند و پوشش ظاهری ۱۱۳ درصد شده است.
حکیم زاده یادآور شد: در دوره ابتدایی پوشش واقعی امسال ۹۷.۷۵درصد، سال قبل ۹۷.۴۵ درصد و دو سال قبل ۹۸.۲۳ درصد است که این کاهش تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا بوده است، بنابراین هر عدد دیگری در این خصوص تایید نمی شود.
وی اظهار کرد: در مورد وضعیت پوشش تحصیلی به تفکیک استان ها، سیستان و بلوچستان با ۸۳.۸۷ درصد کمترین آمار و قزوین با عدد ۹۸.۲۲ بیشترین آمار را دارند.
کاهش ۱۲ درصدی بازماندگان از تحصیل دوره ابتدایی
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش گفت: در دوره ابتدایی تعداد بازماندگان ۶ تا ۱۱ ساله در سال ۹۸-۹۹ تعداد ۱۴۷ هزار و ۷۱۷ نفر، در سال ۹۹-۱۴۰۰ تعداد ۲۱۰ هزار و ۲۲۱ نفر و در سال ۱۴۰۰-۱۴۰۱ تعداد ۱۸۵ هزار و۸۱۳ نفر است که این کاهش ۱۲ درصدی مناسب است.
حکیم زاده خاطرنشان کرد: روند جذب این گونه بوده است که مهر ۱۴۰۰ ، ۸۷ هزار و ۸۸۷ نفر از آنها جذب شده اند. تعداد ۶ ساله‌های آنها ۶۴ هزار نفر بوده اند که در هفت سال تمام در پایه اول ثبت نام کرده‌اند.
وی عنوان کرد: حدود ۴۰ هزار نفر سال قبل جذب بازمانده وجود داشته که سال جدید نسبت به سال قبل رشد ۲۰۰ درصدی دارد. همچنین خراسان رضوی بیشترین جذب را داشته است.
هرچقدر سن بازماندگان از تحصیل بالاتر می رود امکان جذب آنها کمتر می‌شود
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش گفت: جذب بازمانده از تحصیل در دانش آموزان ۶ سال تمام ۷۳درصد، هفت ساله‌ها ۳۰ درصد، هشت ساله ها ۲۰.۴۵ درصد، ۹ ساله‌ها ۱۵.۴۶ درصد ، ۱۰ ساله‌ها ۱۴.۶۴ و یازده ساله ها ۱۱.۳۲ درصد بوده است. این آمار نشان می دهد هر چه قدر به سن بالاتر در جذب بازماندگان از تحصیل می رویم، امکان جذب کاهش می‌یابد که اهمیت پایه اول را نشان می‌دهد.
حکیم زاده با بیان اینکه وزارت آموزش و پرورش علت بازماندگی از تحصیل دانش آموزان را به صورت میدانی بدست آورده است، گفت: این دلایل درون و برون سازمانی هستند.
وی درباره دلایل برون سازمانی گفت: فقر مالی و اقتصادی خانواده، کودکان استثنایی و دارای معلولیت شدید و بیماری صعب العلاج، پدیده مهاجرت از روستا به شهر، کودکان فاقد مدارک هویتی، فقر فرهنگی که به موجب آن برخی از خانواده‌ها از تحصیل فرزند به ویژه دختران جلوگیری می کنند، ناکافی بودن بودجه و منابع مالی مورد نیاز، کودکان کار و خیابانی، کودکان بی سرپرست و بدسرپرست، تحصیل کودکان در مدارس دینی خاص و ازدواج زودرس دختران، دلایل بازماندگی از تحصیل دانش آموزان است.
مسایل فرهنگی، سدی در برابر ادامه تحصیل دختران
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش عنوان کرد: آموزش و پرورش کودکی را ثبت نام کرده که مدارک هویتی نداشته است. دانش آموز دختری داشتیم که خانواده به دلیل مرد بودن معلم اجازه تحصیل به فرزند را نداده است. بنابراین مسائل فرهنگی چالش بسیاری در روند تحصیل ایجاد کرده است.
حکیم زاده با تاکید بر اینکه شناسایی کودکان بازمانده از تحصیل هر سال صورت می‌گیرد، افزود: از ۲۰ هزار و ۷۶۱ کودک، ۱۸ درصد در جایی دیگر مشغول به تحصیل بودند، یعنی مهاجرت بدون ثبت داشته است. بطور مثال کودک سیستان و بلوچستانی در استان گلستان مشغول تحصیل بوده و در سیستان و بلوچستان به عنوان بازمانده از تحصیل شناخته شده است.
وی با بیان اینکه ورود خیرین و ایجاد مدرسه برای دوره ابتدایی تا حدی مشکل بازماندگی را رفع کرده است، ادامه داد: تشکیل شورای راهبری انسداد مبادی بیسوادی در ستاد به منظور همکاری، هماهنگی و هم‌افزایی سازمان ها و نهادهای درون و برون سازمانی برای تسهیل و تسریع در تحقیق صورت گرفته است.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش یادآور شد: توجه ویژه به شورای راهبری انسداد مبادی بیسوادی با تمرکز بر کودکان کار و خیابان، ایجاد دبیرخانه کشوری عدالت آموزشی و انسداد مبادی بیسوادی مستقر در استان آذربایجان شرقی به منظور هم افزایی و بهره‌گیری هر چه بیشتر از ظرفیت و تجارب استان‌ها و ابلاغ بخشنامه در خصوص مشارکت شوراهای اسلامی شهر و روستا و همچنین دهیاری‌ها از دیگر اقدامات وزارتخانه در این خصوص بوده است.
