به گزارش افرنگ خبر / مهربد مهرافزا نخبه ۲۷ ساله بسیجی ناحیه کمیل، رتبه یک کارشناس ارشد نانوبیوتکنولوژی و رتبه دوم دکتری نانو ‌فناوری پزشکی دانشگاه تربیت مدرس، دارای ثبت اختراع نانو ذرات در حوزه تشخیص و درمان سرطان و مقاله‌های برتری است که رتبه برتر دانشجویی را در حوزه پژوهشی هفتمین جشنواره و جایزه علمی شهید طهرانی مقدم کسب کرده است‌.

دکتر مهرافزا در خصوص اختراع روش تشخیص سرطان و درمان آن با روش نانوذرات در گفتگو با خبرنگار علم و فناوری اذعان داشت: سرطان از آن دسته بیماری‌هایی است که از یک نقطه در بدن آغاز و در صورت تشخیص دیرهنگام، می‌تواند تمامی بدن فرد را درگیر نماید؛ اگر چه نام این بیماری، همواره وحشت و ترس زیادی را برای بیمار و خانواده وی به همراه دارد، اما خوشبختانه پیشرفت‌هایی که در راستای درمان سرطان در سال‌های اخیر رخ داده، نقطه امیدی برای غلبه بر آن است و آنچه مهم است، داشتن شناخت و آگاهی کافی از این بیماری است.

این نخبه جوان بسیجی با بیان اینکه بکارگیری نانو ذرات در درمان سرطان دارای پتانسیل عظیمی در متحول ساختن آینده سرطان درمانی می‌باشد، تصریح کرد: ساختار تومور سرطانی باعث می‌شود تا نانو ذرات ترجیحا در مقر تومور انباشته شوند؛ استفاده نانو ذرات به عنوان ابزار دارو رسانی منجر به استقرار مقدار بیشتر بار دارویی در مقر تومور می‌شود و بنابراین روش‌های درمانی سرطان بهبود می‌یابد و اثرات جانبی زیانبار و نامشخص شیمی درمانی کاهش می‌یابد.

مهرافزا با اشاره به اینکه روش تولید هر نوع نانو ذرات، یک اختراع به حساب می‌آید، بیان کرد: این نانو ذرات حامل دارویی است که به عنوان یکی از موارد در حوزه درمان سرطان و شناسایی و تشخیص درمان آن کاربرد دارد که در سال ۱۳۹۹ به ثبت رسیده است.

وی تصریح کرد: این نانوذرات دارویی درمان سرطان که آن را تولید و ثبت اختراع کرده‌ام توانایی شناسایی، تشخیص و درمان سرطان را به صورت موضعی دارد اما برای تجاری‌سازی باید یکسری هزینه‌ها بشود تا هزینه‌هایی مثل هزینه‌های بیمه و یا هزینه‌های جانبی دیگر کاهش پیدا کند، چون مواد اولیه داخلی شاید در نگاه اول مقرون به صرفه نباشد ولی قابل رقابت با دیگر درمان‌ها است.

این نخبه دغدغه‌مند افزود: در بحث شیمی درمانی یا موارد دیگر درمان که اثرات سوء دارد همان هزینه‌های گزاف در مدت زمان بالا جایگزین این موضوع می‌شوند هم به اقتصاد کمک می‌کند و هم ضریب بهبودی بالاتری نسبت به روش‌های روتین رایج دارد.

مهرافزا در خصوص روش کار این نانو ذرات، گفت: تشخیص به موقع سرطان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است چرا که با تشخیص به موقع، درمان نیز بهتر صورت می‌گیرد، در واقع این نانو ذرات به صورت تزریقی برای ردیابی سلول سرطانی استفاده می‌شود، چون هر چقدر از بازده زمانی بگذرد همان مقدار زمان بر درمان سرطان تاثیر می‌گذارد چرا که اگر دیر تشخیص داده بشود توده سرطانی به نقاط دیگر بافت سرایت می‌کند از این رو نحوه شناسایی بسیار حائز اهمیت است.

این دانشجوی دکتری برتر اذعان داشت: یکی از کاربردهای این نانو ذرات شناسایی و به تاخیر انداختن زمان یعنی زودتر می‌توان سرطان را تشخیص داد به نوعی قبل از اینکه متاستاز (گسترش سلول‌های سرطانی از یک بافت به بافت‌های دیگر) بدهد و نوع سرطان بدخیم بشود با تزریق این نانو ذرات به عنوان درمان هایپرترمی (بالا بردن دما در موضع) که باعث می‌شود به صورت موضعی سلول در درجه‌های بالاتر آن جایی که مناطق تقسیمات سلولی بالاتری است از بین برود.

وی افزود: با این روش درمان منحصرا در بازده زمانی خوبی بیماری تشخیص و درمان می‌شود اما با روش‌های روتین چون بر روی آن باید یکسری نرخ‌های بالینی دیده شود زمان از دست می‌رود چون با گذشت زمان علائم بروز می‌کند و ما مشاهده فیزیکی آن را می‌کنیم، بنابراین هم بحث تشخیص و هم بحث درمان به موقع بسیار مهم است.

مهندس مهرافزا با بیان اینکه نمی‌شود درمان را برای همه سلول‌ها یکسان در نظر گرفت، گفت: چند مورد کارآزمایی برای درمان انجام شده که رضایت بخش بوده، با توجه به اینکه تریال (مراحل کارآزمایی بالینی) دارند و سلول‌های سرطانی سلول‌های مختلفی هستند که نمونه ورود و تاثیرگذاری آنها مختلف است؛ بر روی چند بافت سلولی جواب داده چون زمانی که از خود بافت باشد بعد از گذشت دو یا سه هفته قابل تشخیص می‌باشد.

این نخبه جوان اظهار کرد: زمان بندی اثرگذاری به مدت یک سال و نیم بوده که اثر محوشدگی داشته است ولی این مسئله را باید با پروتکل‌های که در کار وجود دارد تطبیق داد مثلا آنزیم‌هایی که در بدن وجود دارد یا سلول‌های گلبول سفید خاصی که در بدن بیمار است را آزمایش می‌کنند تا اثر گذاری آن را ببینند، با توجه به دُزهای مختلفی که باید داشته باشد اگر آن علائم نباشد یعنی آن فرد سالم است.

وی افزود: طبق پروتکل‌های موجود باید یکسری تست‌های بین المللی و داخلی در یک بازده زمانی طی بشود تا قطعیت صد درصدی از این موضوع بگیریم، ولی در مرحله‌ای که اتفاق افتاد ما نتیجه صد درصدی از موضوع را گرفتیم با اینکه بازده زمانی طی نشده بود تا آزمون تثبیت شود و تا این مرحله یک ایده نوآوری بود و حتی اگر برای یک روز هم سرطان را از بین برده باشد نشان می‌دهد که تست تاثیرگذار بود و برای عدم بازگشت منوط به رعایت یکسری پروتکل‌های زمان بندی می‌باشد.

مهرافزا تصریح کرد: این روش تقریبا یک روش نوآوری است و با توجه به اینکه این فناوری یک فناوری داخلی نبود و ما باید قطعات و ساختارهای آن را از خارج وارد می‌کردیم اما به خاطر تحریم ها و محدودهایی که وجود داشت امکان پذیر نبود و از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه نبود ما با تکیه به دانش ملی خود این نانوذرات را تولید کردیم تا هم باعث تسهیل‌گری دسترسی بیماران ‌شود و هم با کاهش هزینه‌های خارجی کمک به اقتصاد کشور کنیم و ارزآوری داشته باشیم.

نانو ذرات در حوزه‌های صنعت غذایی، صنعت دارویی، تشخیص MRI، درمان نورگرایی، فناوری نانو، حوزه بیوتکنولوژی، تشخیص تست ویروس‌های مختلف مثل کووید کاربرد دارد ولی چون از لحاظ اِپیدمیولوژی (همه‌گیری) از کووید گذشت کرده‌ایم در حوزه دیگر ویروس‌ها سطح چهار این شناسایی انجام می‌شود.

گفتنی است این نانو ذرات در صنعت صنایع پژوهشی وزارت علوم کسب رتبه کرده و یک شرکت دانش بنیان در این حوزه فعال است.