به گزارش افرنگ خبر /حمیدرضا قلیچ‌خانی، استاد شناخته‌شده و باسابقه خوشنویسی می‌گوید آن‌چه ایران با عنوان «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوشنویسی در ایران» در یونسکو ثبت کرده است، درواقع گزارش کار انجمن خوشنویسان ایران طی ۴۰ سال گذشته است و نه خوشنویسی ایرانی.
پرونده خوشنویسی ایران با عنوان «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوشنویسی در ایران» در بخش «برنامه‌های خوب پاسداری» در یونسکو ثبت شده است و این در حالی است که ترکیه پرونده‌اش را با عنوان «خوشنویسی سنتی در هنر اسلامی در ترکیه» در بخش «میراث مُعرف ناملموس» به ثبت رسانده است.
ترکیه در ماه مارس ۲۰۲۰ (فروردین ۹۹) برای ثبت هنر خوشنویسی به عنوان میراث ناملموس خود اقدام کرد و این در حالی بود که می‌دانست رویه ارائه پیشنهاد برای ثبت در فهرست میراث ناملموس سازمان یونسکو این گونه است که هر کشور یک سال در میان می‌تواند اقدام به ارسال پرونده کند و از آن‌جا که ایران در سال ۲۰۱۹ دوتار ایرانی را ثبت جهانی کرده بود، در سال ۲۰۲۰ نمی‌توانست پیشنهادی ارائه دهد و ناگزیر بود فقط در زمینه پرونده‌های چندملیتی با سایر کشورها همکاری کند. از این رو ثبت هنر خوشنویسی به نام ترکیه محتمل بود، مگر اتفاقاتی غیرمنتظره رخ می‌داد تا این هنر به نام این کشور ثبت نشود و آن اتفاق غیرمنتظره شیوع کرونا و به تعویق افتادن همه امور بود.
سرانجام شنبه، ۱۳ آذر ۱۴۰۰ خبر آمد که پرونده «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوشنویسی در ایران» به شانزدهمین جلسه کمیته بینُ‌الدُوَل محافظت از میراث فرهنگی ناملموس که از ۱۳ تا ۱۸ دسامبر ۲۰۲۱ (۲۲ تا ۲۷ آذر ۱۴۰۰) در مقر سازمان یونسکو در پاریس برگزار می‌شود، ارسال شده است و هم‌زمان با ایران، ترکیه نیز پرونده‌ای تحت عنوان «حُسن خط، هنر باستانی خوشنویسی اسلامی» و ۱۶ کشور عربی شامل عربستان سعودی، عراق، اردن، لبنان، فلسطین، یمن، مصر، الجزایر، تونس، مراکش، کویت، امارات، عمان، بحرین، سودان و موریتانی پرونده‌ای مشترک با عنوانِ «خوشنویسی عربی، دانش، مهارت و شیوه‌ها» به این جلسه ارائه کرده‌اند.
در این میان ایران به اقدام ترکیه اعتراض کرد و اعتراضش موجب شد عنوان پرونده آن‌ها از «خوشنویسی اسلامی» به «خوشنویسی سنتی در هنر اسلامی در ترکیه» تبدیل شود. سرانجام پرونده ایران در بخش «برنامه‌های خوب پاسداری» و پرونده ترکیه در بخش «میراث ناملموس» ثبت شد.
پرونده خوشنویسی ایران با عنوان " برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوشنویسی در ایران " در بخش " برنامه های خوب پاسداری" در یونسکو ثبت شده است و این در حالی است که ترکیه پرونده‌اش را با عنوان «خوشنویسی سنتی در هنر اسلامی در ترکیه» در بخش «میراث مُعرف ناملموس» به ثبت رسانده است.
ترکیه در ماه مارس ۲۰۲۰ (فروردین ۹۹) برای ثبت هنر خوشنویسی به عنوان میراث ناملموس خود اقدام کرد و این در حالی بود که می‌دانست رویه ارائه پیشنهاد برای ثبت در فهرست میراث ناملموس سازمان یونسکو این گونه است که هر کشور یک سال در میان می‌تواند اقدام به ارسال پرونده کند و از آن‌جا که ایران در سال ۲۰۱۹ دوتار ایرانی را ثبت جهانی کرده بود، در سال ۲۰۲۰ نمی‌توانست پیشنهادی ارائه دهد و ناگزیر بود فقط در زمینه پرونده‌های چندملیتی با سایر کشورها همکاری کند. از این رو ثبت هنر خوشنویسی به نام ترکیه محتمل بود، مگر اتفاقاتی غیرمنتظره رخ می‌داد تا این هنر به نام این کشور ثبت نشود و آن اتفاق غیرمنتظره شیوع کرونا و به تعویق افتادن همه امور بود.
سرانجام شنبه، ۱۳ آذر ۱۴۰۰ خبر آمد که پرونده «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوشنویسی در ایران» به شانزدهمین جلسه کمیته بینُ‌الدُوَل محافظت از میراث فرهنگی ناملموس که از ۱۳ تا ۱۸ دسامبر ۲۰۲۱ (۲۲ تا ۲۷ آذر ۱۴۰۰) در مقر سازمان یونسکو در پاریس برگزار می‌شود، ارسال شده است و هم‌زمان با ایران، ترکیه نیز پرونده‌ای تحت عنوان «حُسن خط، هنر باستانی خوشنویسی اسلامی» و ۱۶ کشور عربی شامل عربستان سعودی، عراق، اردن، لبنان، فلسطین، یمن، مصر، الجزایر، تونس، مراکش، کویت، امارات، عمان، بحرین، سودان و موریتانی پرونده‌ای مشترک با عنوانِ «خوشنویسی عربی، دانش، مهارت و شیوه‌ها» به این جلسه ارائه کرده‌اند.
در این میان ایران به اقدام ترکیه اعتراض کرد و اعتراضش موجب شد عنوان پرونده آن‌ها از «خوشنویسی اسلامی» به «خوشنویسی سنتی در هنر اسلامی در ترکیه» تبدیل شود. سرانجام پرونده ایران در بخش «برنامه‌های خوب پاسداری» و پرونده ترکیه در بخش «میراث ناملموس» ثبت شد.
از حمیدرضا قلیچ‌خانی، استاد شناخته‌شده و باسابقه خوشنویسی می‌پرسیم ثبت پرونده ایران در بخش «برنامه‌های خوب پاسداری» همان‌قدر که این روزها در موردش می‌شنویم مهم است یا خیر؟ و بخشی از آن‌چه او می‌گوید این است که آن‌چه ایران ثبت کرده است درواقع گزارش یا شرح کار انجمن خوشنویسان ایران طی ۴۰ سال گذشته از منظر کمی است و اگرچه این نکته نیز اهمیت دارد اما این، پرونده‌ای ابتر است و کارکردی برای‌مان ندارد و چه بسا اگر تمرکز را بر ثبتِ به عنوان مثال میرعلی تبریزی، واضع خط نستعلیق می‌گذاشتند گامی بسیار موثرتر در مسیر ثبت خطوط ایرانی؛ تعلیق، نستعلیق و شکسته در یونسکو بود.
باید بر ثبت نستعلیق تمرکز می‌کردیم
قلیچ‌خانی با ارائه پیشینه‌ای از روند تهیه پرونده خوشنویسی ایران برای ارائه به یونسکو، چنین می‌گوید: «حدود یک سال، یک سال و خرده‌ای پیش مدیر این پرونده؛ سیدعبدالمجید شریف‌زاده، رئیس گروه پژوهشی هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با من تماس گرفتند و گفتند می‌خواهیم پرونده‌ای را در زمینه خوشنویسی در یونسکو ثبت کنیم و از من دعوت به همکاری در زمینه تهیه مقدمات آن کردند. من پرسیدم حاضران چه کسانی‌اند و ایشان به اسامی اساتیدی از انجمن خوشنویسان اشاره کردند. من همان زمان خدمت‌شان گفتم که بعضی از این افراد اساسا از سازوکار آن‌چه قرار است رخ دهد مطلع نیستند و بهتر است یا گروهی یک‌دست از پژوهشگران و دانشگاهیان را برای پیش‌برد این امر انتخاب کنید یا این که کار را به همان افراد مدنظرتان بسپارید. پاسخی که ایشان به من داد این بود که نمی‌شود انجمن خوشنویسان را حذف کرد و من هم از ایشان خواستم که مرا معاف کنند. در نتیجه از ابتدا در این جلسات حضور نداشتم.»
او ادامه می‌دهد: «ظاهرا دوستان در این جلسات به این نتیجه رسیدند که خدمات ایران در ۴۰ سال گذشته در حفظ خوشنویسی را تبدیل به پرونده کنند. از قرار معلوم با مشکلاتی هم مواجه بودند از جمله این که برای ثبت جهانی یک پرونده در فهرست «میراث مُعرف ناملموس» سهمیه‌هایی مشخص برای هر کشور وجود دارد و همین، دوستان را به این نتیجه رساند که پرونده‌شان را در «برنامه‌های خوب پاسداری یونسکو» که پیش از این پرونده‌ای در آن ثبت نکرده بودند، به ثبت برسانند و ثبت در فهرست «میراث معرف ناملموس» را به زمانی دیگر موکول کنند.»
ین هنرمند تاکید کرد: «البته که من حق می‌دهم و می‌پذیرم که کمیت هم مهم است و به عنوان مثال این که ۴۰ هزار نفر در ۳۰۰ شعبه، خوشنویسی آموخته‌اند اهمیت دارد و حرف استاد غلامحسین امیرخانی را که استاد خودم هم بوده‌اند می‌فهمم که اول انقلاب یک شعبه در خیابان خارک داشته‌ایم و این را تبدیل به ۳۰۰ شعبه کرده‌ایم و درک می‌کنم که این‌ها از نظر کمی خوب و موجب تعجب است که چه‌طور نسبت به ۴۰ سال قبل در خصوص یک هنر، ۳۰۰ برابر کار شده است یا این که استادان‌مان ۷ نفر بوده‌اند و اکنون ۴۰۰ نفر مدرک استادی دارند اما در مجموع وقتی در کفه ترازو بگذاریدش و با آن چیزی که ترکیه در «میراث معرف ناملوس» به عنوان «خوشنویسی سنتی در هنر اسلامی در ترکیه» ثبت کرده است مقایسه‌اش کنید سوءمدیریت و بی‌توجهی مدیران را می‌بینید.»
او در پایان می‌گوید: «خلاصه‌اش کنم؛ خبر، چندان بزرگ و میمون و مبارک نیست و این اتفاق اگر نمی‌افتاد هم نمی‌افتاد و چیزی نیست که چشم‌اندازی ایجاد کند و اگر ما به جای این کار فقط میرعلی تبریزی را به عنوان واضع نستعلیق با پرونده‌ای جمع‌وجور ثبت می‌کردیم گام بزرگ‌تری بود و اکنون به نظرم چیزی را ثبت کرده‌ایم که ابتر است و کارکردی برای‌مان ندارد.»
میزبانی آسیایی ایران همچنان در کشور ثالث
ادعای رسانه عراقی الکره
میزبانی در ایران شاید 2025
حالا حالاها میزبانی به ایران برنمی گردد
ملی پوشان فوتبال آماده انتقام از قطر
ایران و قطر سه شنبه در دبی بمصاف هم می روند
پیاده شدن در پمپ بنزین جان ملی پوش ترکیه را گرفت
ایلکان کاماران ستاره بسکتبال ترکیه زیر گرفته شد
ترکیه تلگرام را مسدود می‌کند
سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات ترکیه پیام‌رسان تلگرام را به مسدودشدن در این کشور تهدید کرد.
ترکیه اینستاگرام را مسدود کرد
اینستاگرام در ترکیه مسدود شد. رسانه‌هایی مثل رویترز و بلومبرگ می‌گویند، علت، احتمالا اعتراض به سانسور محتوا‌های مرتبط با شهید اسماعیل هنیه در اینستاگرام است.
ارسال نظرات
پربیننده ترین
