به گزارش افرنگ خبر /متخصصان داده با تدوین اصول و چارچوب‌های مشخص، شاخه جدیدی از علم را تحت عنوان «علم داده» ایجاد کرده‌اند. در علم داده منابع عظیمی از داده‌های خام و بدون ساختار، با هدف استخراج الگو برای پاسخ به یک مسئله مشخص، تحلیل و بررسی می‌شوند. هدف نهایی علم داده کمک به شناخت مشکل، حل آن و بهبود شرایط از طریق داده‌های موجود است. از این علم در حوزه‌های مختلفی اعم از پزشکی، بازی، سرگرمی، ارتباطات، مدیریت شهری، سیاست و بخش‌های مالی گرفته تا تجارت و کسب‌وکار استفاده می‌شود.

علم داده چیست؟

بر اساس تعاریف، علم داده از جمله علوم بین‌رشته‌ای است که از روش‌های علمی، فرایندها، الگوریتم‌ها و فناوری‌های جدیدی مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای استخراج اطلاعات تحلیلی از دل داده‌های ساختارمند و یا بدون ساختار استفاده می‌کند. علوم آماری، مدل‌سازی‌های ریاضی و برنامه‌نویسی، از پیش‌نیازهای توسعه این علم به‌حساب می‌آیند. با ترکیب این علوم پایه با فناوری‌هایی مانند یادگیری ماشین می‌توان پیچیده‌ترین الگوهای نهفته در بدون ساختارترین داده‌ها را استخراج و برای حل مسائل اقدام کرد.در گذشته داده‌ها در مقادیر بسیار کمتر و عموماً به‌صورت ساختاریافته بودند. همین شرایط باعث می‌شد با ساده‌ترین ابزارها بتوان اقدام به استخراج اطلاعات از داده‌ها و حل یک مسئله کرد. اما رشد تکنولوژی‌های دیجیتال روند تولید داده‌ها را تسریع کرده و اکنون هر سازمانی با انبوهی از داده که عمدتاً داده‌های بدون ساختار و خام هستند سروکار دارد. همین امر اهمیت علم داده را بسیار محسوس کرده است زیرا بدون داشتن دانش و تخصص به‌کارگیری این داده‌ها برای پاسخ به یک مسئله، نمی‌توان ارزش خاصی ایجاد کرد. اکنون سازمان‌ها عمدتاً برای خلق ارزش‌های جدید و ایجاد مزیت رقابتی در صنعت خود، به سراغ علم داده و راهکارهای داده‌محور می‌روند.پ

کاربردهای علم داده

به‌طورکلی هیچ محدودیتی در حوزه‌ای که قرار است علم داده برای آن مورد استفاده قرار بگیرد وجود ندارد. تنها محدودیت برای اعمال تحلیل‌های داده‌محور آن است که مقدار کافی داده برای بررسی وجود داشته باشد. زیرا چنانچه تحلیل مسئله بر اساس مجموعه محدودی از داده‌ها انجام شود، از جامعیت و اعتبار پاسخ کاسته می‌شود.

از علم داده برای ایجاد پاسخ‌های هوشمندانه برای مشکلاتی که در تمامی صنایع وجود دارد استفاده می‌شود. در هر صنعتی می‌توان داده‌های موجود را برای شناخت بهتر جامعه هدف، علایق، گرایش‌ها، نیازها و خواسته‌های مخاطبان به کار برد. سپس استراتژی و برنامه را به‌گونه‌ای تغییر داد که شرایط فعلی به شرایط ایده‌آل نزدیک‌تر شود. علم داده قابلیت به‌کارگیری در حوزه‌های کلانی مانند سیاست، کشورداری، مدیریت شهری تا حوزه‌های تخصصی مانند حوزه‌های مالی، پزشکی و سلامت، سرگرمی، ارتباطات و … را دارد. اما باتوجه به پتانسیل‌های این شاخه در بهینه‌سازی شرایط و افزایش بهره‌وری، کسب‌وکارها بیش از هر بخش دیگری از این حوزه استقبال می‌کنند.

چگونگی بهبود کسب‌وکارها از طریق علم داده

مدیران کسب‌وکارها یکی از طرفداران پروپاقرص قدرت جادویی داده‌ها هستند و از آن برای مدیریت بهینه کسب‌وکارشان استفاده می‌کنند. در مدیریت کسب‌وکارها می‌توان از علم داده برای شناخت درست معضل، تشخیص ریشه و علت آن و همچنین شناخت رویکرد بهینه برای پرداختن به موضوع و حل بحران‌ها کمک گرفت. با استفاده از علم داده و هوش مصنوعی، می‌توان پرسش‌های مشخصی تعریف کرد و با استخراج پارامترهای مرتبط از دل داده‌ها و بررسی آنها، راهکاری هوشمندانه برای آن مسئله پیدا کرد.

ازآنجاکه به کمک داده‌ها می‌توان الگوهای و ترندهای موجود را شناسایی کرد و پیش‌بینی نسبتاً دقیقی از آینده داشت، پاسخ‌های مبتنی بر داده، کسب‌وکار را متحمل ریسک کمتری می‌کنند. زیرا در زمان تدوین استراتژُی و برنامه کسب‌وکار می‌توان ترکیبات مختلفی از هزینه‌ها، ریسک‌ها و فرصت‌ها را بررسی کرد و بهینه‌ترین حالت را برگزید. درحالی‌که در تصمیم‌گیری‌های سنتی، هیچ تضمینی بر کارآمدی راهکار اتخاذ شده وجود ندارد و همین امر می‌تواند کسب‌وکار را متحمل هزینه‌های سنگینی کند.

امروزه بزرگ‌ترین شرکت‌های دنیا برای تصمیم‌گیری درباره مسائل مهم سازمانشان از علم داده کمک می‌گیرند. گزارش‌های استخراج شده از دل داده‌ها کمک می‌کنند بتوان عارضه‌ها را به‌درستی شناسایی کرد و با پرداختن به آنها، صرفه‌جویی‌های قابل‌ملاحظه‌ای در هزینه‌های سازمان ایجاد کرد.

بهبود کسب‌وکارها از طریق راهکارهای داده‌محور محدود به کاهش هزینه‌ها نیست؛ بلکه با استفاده از راهکارهای داده‌محور می‌توان شرایط و فرایندها را به‌گونه‌ای تغییر داد که درآمد کسب‌وکار نیز افزایش یابد. تدوین استراتژی‌های سازمانی، ارزیابی کارایی فرایندها و بازده عملکرد کارکنان، کمک به طراحی محصولات و خدمات جدید، بهبود تجربه کاربری مشتری، طراحی برنامه‌های بازاریابی و تبلیغات از دیگر مواردی است که می‌توان برای انجام آنها از علم داده کمک گرفت. سازمان‌های داده‌محور می‌توانند به‌سرعت از رقبایشان پیشی بگیرند و سهم قابل‌توجهی از بازار را از آن خود کنند.

چگونه می‌توان کسب‌وکاری داده‌محور داشت؟

کار با داده‌ها مانند هر حوزه تخصصی دیگری، نیاز به داشتن دانش و تخصص دارد و برای آنکه بتوان تحلیل‌هایی جامع و قابل‌اعتماد استخراج کرد، باید از اصول علم داده کمک گرفت.