مظفرالدین شاه در بخشی از سفرنامه‌اش نوشته امروز یکشنبه هفدهم تیر ۱۲۷۹ به‌اتفاق میرزا ابراهیم‌خان عکاس‌باشی به تماشای دستگاه سینموفتوگراف و لانترن ماژیک رفتیم. این حادثه پنج سال پس از رواج اختراع برادران لومیر در پاریس رخ داد. نکته جالب ماجرا این است که شاه این دوربین را اشتباهاً سینموفتوگراف می‌نامد.

زمان بازهم گذشت و اولین فیلم ناطق ایران به نام «دختر لر» به کارگردانی اردشیر ایرانی ساخته شد که مورد استقبال هم قرار گرفت، پس‌ازآن، سینما کم‌کم روبه‌جلو حرکت کرد و فیلم‌های متعددی ساخته شد. بیش از سه دهه از اولین فیلم گذشت و چهار سال پیش از انقلاب اسلامی یعنی در سال ۱۳۵۳ فیلم «گوزن‌ها» به کارگردانی مسعود کیمیایی ساخته شد که در نظرسنجی بین ۵۰ منتقد به‌عنوان بهترین فیلم سینمایی پیش از انقلاب شناخته شد و همان ۵۰ نفر هم «باشو غریبه کوچک» به کارگردانی بهرام بیضایی را بهترین فیلم سینمایی پس از انقلاب دانستند.

حالا در همین میان و به بهانه روز ملی سینما سراغ ۱۰ فعال در تمام شاخه‌های سینمایی رفتیم تا نظر آن‌ها را بدانیم و حدود ۶۰ درصد از آن‌ها «گوزن‌ها» را بهترین فیلم سینمایی پیش از انقلاب دانستند که در این میان نام فیلم «اجاره‌نشین‌ها» به کارگردانی داریوش مهرجویی هم به چشم می‌خورد.